سوء استفاده رسانه های خارجی از استعفاء کاوه مدنی

سوابق تحصیلی و فعالیت های کاوه مدنی معاون مستعفی آموزش و پژوهش سازمان حفاظت از محیط زیست تصویر یک ایرانی موفق را از او ایجاد کرده است؛ جوانی که توانسته بعد از تحصیل در رشته مهندسی عمران در دانشگاه تبریز و مهاجرت به سوئد و دانش آموختگی در مقطع کارشناسی ارشد رشته منابع آب و مهندسی محیط زیست، از دانشگاه لاند این کشور و دانشگاه دیویس کالیفرنیا در مقطع دکتری و پسا دکتری، مدارج ترقی را بپیماید.
وی سال 2013 به امپریال کالج لندن پیوست و دانشیار این دانشگاه در رشته تحلیل سیستم ها در گروه محیط زیست شد؛ اما پیش از آن در دانشگاه فلوریدای مرکزی نیز تدریس کرده و در همین دانشگاه گروه تحقیقاتی آب و محیط زیست و تحلیل سیستم های انرژی را بنیان گذاشت و در گروه های تحقیقاتی دیگری هم عضویت دارد که جوایز مختلفی را از بنیادهای علمی و زیست محیطی آمریکا و اروپا کسب کرده است.
اوایل شهریور ماه گذشته بود که ابتدا زمزمه دعوت از مدنی در سازمان محیط زیست شنیده شد و کمی بعد او در حساب کاربری اش در توئیتر این دعوت را تایید کرد و بالاخره 26 شهریور 96 با حکم عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست به این مقام منصوب شد.
وی 19 آذر 96 در مصاحبه مفصلی با روزنامه شرق یکی از دلایل پذیرفتن این دعوت را این گونه مطرح کرد : «همه آنهایی که از دور نگاه می کردند، مدرک می گیرند و دکترا می گیرند و دنبال کار هستند (ایرانیان خارج از کشور) نمی دانند جای خوبی هست یا نه، همه آنها ایستاده اند که ببینند این باور درست است که ما نمی توانیم به ایران برویم یا نه؟»
براساس این اظهارات، مدنی می خواهد نشان دهد که نخبگان ایرانی در خارج از کشور می توانند برای کمک به رفع مشکلات در حوزه تخصصی خود به میهن بر گردند و کارها را به دست بگیرند.
با وجود این، وی آن طور که در متن استعفانامه اش به کلانتری می نویسد در ایران با مشکلاتی روبرو شد. همزمان با دستگیری شماری از فعالان محیط زیست اواخر بهمن گذشته خبری در مورد بازداشت موقت وی نیز منتشر شد تا اینکه در حساب کاربری توئیتر خود از بازگشت به دفترش در سازمان محیط زیست خبر داد.
پس از مدتی در اوایل فروردین ماه 97، انتشار تصاویر جنجال برانگیز از وی در خارج از ایران در حالی که زمان تصاویر مشخص نبود، موجب شد نام مدنی بار دیگر بر سر زبان ها بیافتد و با پایان تعطیلات، شایعه کناره گیری و بازگشت او به انگلیس اوج گرفت که در نهایت با انتشار ابیاتی در حساب توئیتری اش اخبار مربوطه تایید شد.
اما از همان بدو انتشار اخبار و شایعات، رسانه های خارجی گزارش های مختلف و متناوبی در این زمینه منتشر کردند و شمار نسبتا قابل توجهی از کاربران ایرانی داخل و خارج کشور در شبکه اجتماعی توئیتر با هشتگ حمایت از تولید ملی عکس مدنی را باز نشر کرده و به نوعی اعتراض خود را به هموار نبودن زمینه برای فعالیت نخبگان ایرانی در کشور نشان دادند.

** رسانه های غربی و کاوه مدنی
روزنامه نیویورک تایمز در خبری با تیتر 'استعفای دانشمند حوزه محیط زیست دانش آموخته آمریکا بر اثر فشار تندروها در ایران'، به این امر واکنش نشان داد و استعفای وی را ناشی از فشار تندروها دانست.
روزنامه عرب ویکلی نیز در گزارشی با عنوانی مشابه نوشت : ' استعفای کاوه مدنی با استقبال ایرانیان خارج از کشور روبرو شد که می گفتند او اگر تصور می کند می تواند ایران را تغییر دهد احمق است'.
دیگران نیز اظهار ناامیدی کردند و یک ایرانی استاد دانشگاه گفت: کاوه نماد امید بود اما وقتی به آنچه برای او روی داد نگاه می کنیم، از نظر عده ای معدود در ایران شما (متخصصان ایرانی خارج از کشور) دشمن هستید و مهم هم نیست چقدر هدفمند باشید.'
خبرگزاری فرانسه نیز خبری با عنوان 'نماد بازگشت ایرانیان خارج از کشور' استعفا داد، منتشر کرد. این خبر که طبیعتا در رسانه های مختلفی از جمله تایمز اسرائیل نیز باز نشر شد، کاوه مدنی را نمادی از تلاش های دولت دوازدهم برای تشویق بازگشت ایرانیان خارج از کشور به وطن دانست و کوتاه بودن مدت انجام این مسئولیت توسط مدنی را یعنی حدود 6 ماه، برجسته کرد.
روزنامه انگلیسی گاردین نیز در گزارشی با تیتر 'دانشمند برجسته بعد از ماجرای فعالان محیط زیست کشور را ترک می کند'، استعفای مدنی را به بازداشت شماری از فعالان محیط زیست در ایران مرتبط کرد و همچنین انتقاد شدید وی از سیاست های گذشته کشور در زمینه آب را از دلایل دیگر این امر بر شمرد.
پایگاه اطلاع رسانی آمریکایی المانیتور که اخبار منطقه غرب آسیا را بیشتر منتشر می کند، فشار تندروها بر مدنی را دلیل این امر دانست و انتشار اخبار در مورد او و عکس هایش را در این زمینه مهم بر شمرد. همچنین به بازداشت شماری از فعالان محیط زیست در ایران اشاره کرد.
غیر از رسانه های انگلیسی زبان منطقه ای و خارج از منطقه که اخبار و گزارش هایی در این زمینه منتشر کرده اند، رسانه های فارسی زبان خارجی از جمله بی بی سی فارسی، دویچه وله فارسی، ایران اینترنشنال و صدای آمریکا نیز اخبار زیادی در این زمینه منتشر کردند که عمدتا با طعم مبالغه و خبرسازی همراه بود، مانند این خبر صدای آمریکا : «معاون مستعفی محیط زیست ایران در خارج سکوت خود را شکست؛ امنیت نداشتیم». این خبر تنها برداشتی از نامه استعفای وی به کلانتری است که در توئیتی منتشر کرده و نوشته بود: در بدو ورود به ایران، در غیاب هرگونه مجوز قضایی، همه سخت افزارهای شخصی و حساب‌های کاربری من مورد دستبرد قرار گرفت و حریم شخصی و حقوق شهروندی من در همان ابتدای کار نقض شد.
پایگاه اطلاع رسانی شبکه فارسی زبان ایران اینترنشنال نیز ضمن انتشار خبر استعفای وی در گزارشی با تیتر مهاجرت مدنی و داغ شدن معضل فرار مغزها به این موضوع پرداخت و نوشت که ' این موضوع منحصر به دولت حسن روحانی نیست و از زمان رییس جمهوری فقید، آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی مطرح بوده ولی با خروج مدنی بار دیگر امید ایرانیان خارج از کشور برای خدمت به وطن کم رنگ شده و دولت ها هیچ کدام در این زمینه موفق نبوده اند.'
شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی اما در این زمینه پیشتاز بود و با تولید و پخش برنامه های مختلف که در حساب کاربری یوتیوب و کانال تلگرامی این شبکه بازپخش می شد، فرصت را برای نشان دادن شرایط نامناسب فعالیت متخصصان در ایران مناسب دید.
در نهایت دعوت از کاوه مدنی که پیش از فعالیت در ایران نیز به دلیل فعالیت های محیط زیستی و تشکیل گروه های تحقیقاتی و تدریس در دانشگاه های مطرح ، چهره ای شناخته شده برای فعالان محیط زیست محسوب می شد با استعفای وی آن هم مدتی کوتاه بعد از فعالیت در ایران و خروج از کشور ، دستمایه رسانه های مختلف به ویژه رسانه های فارسی زبان قرار گرفت تا تجربه او را به مثابه شکست تلاش ها در فراهم کردن زمینه بازگشت نخبگان به کشور قلمداد کنند و در عین حال هراس و یاس را در نخبگان ایرانی مقیم خارج دامن بزنند و اینگونه القا کنند که ایران جای امنی برای آنان نیست.