روایت اوّل / مرحوم دکتر علی شریعتی در اثر ارزشمند فاطمه،فاطمه است توانست بخشی از خصوصیات و سجایای اخلاقی،اجتماعی و سیاسی حضرت فاطمه (س) را به نگارش درآورد.نگارنده در این یادداشت با بیان دیگری بنا دارم به ذکر اوصاف،ویژگی ها و چگونگی فاطمه شدن حضرت فاطمه زهرا(س) بپردازم هرچند قلم ناتوان حقیر نمی تواند به ذکر اوصاف همه جانبه بانویی که بر قلّه رفیع فضایل قرار گرفته بپردازد.امّا برخی از عالمان دینی ما نظیر علامه طبرسی در احتجاج،علامه امینی در الغدیر،شیخ صدوق در ثواب الاعمال،خوارزمی در مناقب ،علامه حلی در کشف الیقین و علامه مجلسی در بحار الانوار و غیره از زوایای گوناگون به این موضوع مهم و اساسی پرداخته اند.اینکه چگونه فاطمه،فاطمه شد؟ اندیشه و قلمی می طلبد به مثابه این عالمان دینی. آنچه که نگارنده به سطور این صفحات درج می کنم قطعاً بیان کننده همه زوایای وجودی آن شخصیت بزرگ و تاریخ ساز جهان اسلام نیست ولی چاره ای ندارم که بیان کنم ما باید سبک زندگی را با شرایط امروزمان تعریف کنیم.تعریفی که با استناد به معارف آسمانی و اهل بیت عصمت و طهارت خصوصاً فاطمه اطهر(س) تضمین کننده سعادت دنیوی و اخروی ماست. در روزگاری زندگی می کنیم که تاثیر سبک زندگی غربی بر مسائل روزمره ما زیاد شده است، جامعه گرفتار چیزوارگی یا شی وارگی محصولات غربی شده است، امروز بازار رقابت سخت،بیّن هویّت ها، فرهنگ ها و تمدن معاصر بر سر القاء یا تثبیت سبک زندگی خاص هر یک از آنها در جوامع خودی و پیرامون شان است.از یک طرف سامسونگ، ال جی،دوو،کیا و هیوندا و کالاهای لوکس آنها از گوشی موبایل گرفته تا لوازم خانگی و خودروهای مدل بالا و از طرف دیگر میلیاردها تومان به جیب کمپانی های خارجی می رود و متاسفانه فرهنگ و ذائقه ما را به همراه کالاهای وارداتی خودشان تعیین می کنند، چرا نمی توانیم سبک زندگی خودمان را در بخش های مختلف خصوصاً اجتماعی بر مبنای الگوهای فاطمی تنظیم کنیم؟مهمترین چالش ها در اصلاح سبک زندگی چیست؟ چرا در سبک زندگی به رغم برخورداری از منابع غنی دینی پیشرفت چندانی نکردیم؟مگر غیر این است که تقلید از غرب چیزی جز ضرر و فاجعه نیست؟ که مظاهرش شکل گیری جامعه مدرن، نظام طبقاتی، الگوی مصرف مفهوم سبک زندگی غربی است که با معیارهای اسلامی و دینی ما سازگاری ندارد.
روایت دوم / اما فاطمه چگونه فاطمه شد؟سیده نساء العالمین شدن رازی است، که این قلم چیزی در چنته خود ندارد که به درستی به آن بپردازد، چرا که فاطمه (س) نور عالم تکوین و تشریع است، خدای تبارک و تعالی در حدیث قدسی به پیامبر اکرم(ص) می فرماید: اگر تو نبودی من افلاک را خلق نمی کردم و اگر علی نبود تو را خلق نمی کردم و اگر فاطمه(س) نبود؛نه تو و نه علی را خلق نمی کردم.آری فاطمه نور است، کوثر است،ثمره چهل روز عبادت است، قبل از آسمان و زمین و آدم خلق شد، الگوی زنان و مردان است، وجودش عبادت و نماز است، پاره تن پیامبر اعظم و سرور همه زنان تاریخ و حتی بر مریم(س)برتری دارد،چون مشعلی فروزان نورافشانی میکند،با سوختن خود به دل و جان مردم گرما می بخشد،پاسداری از ارزشها،مفاخر اصیل،مبارزه با بدعتها،جهل،کج رویها را خط مشی خود قرار می دهد،احاطه علمی، قوّت فکری و همّت بلند حضرت و مهمتر از همه تجلی ولایت مداری او شهره عام و خاص است، اگر بخواهیم چگونگی فاطمه شدن و ماندگاری او را پس از چند صد سال بررسی کنیم ؛ باید به تاریخ مراجعه کنیم.شخصیتی که تولدش در اوج فشارهای سیاسی جبهه کفر بود، در ایام سخت و صعب محاصره سیاسی شعب ابی طالب، سیاست دینی را در کنار پیامبر لمس کرد،پس از عام الحزن و تنهایی پدر درکنار رسول الله بود و ام ابیها لقب گرفت، فاطمه (س) یکی از پنج تن آل عباست، سررشته طهارت و تقوی است، اگر صدیقه است، اگر اسوه نیکان است بخاطر این است که تجلی قرآن در رفتار او نمودار است، همسرداری،عبادت و شب زنده داری دیگر خواهی و ایثار، تعلیم و تربیت فرزندان و... .
روایت سوم / آیا آنچه که در سطور بالا آمده است برای فاطمه شدن کافی است؟قطعاً پاسخ ما منفی است. آرمان شهر، یوتوپیا یا مدینه فاضله فاطمه(س) چه بود؟آیا همان آرمان شهر اندیشمندان و فلاسفه دنیای معاصر کنونی چون آگوستین، توماس مور، کامپلانا، مارکس،نظامی،جامی، ابن خلدون و، افلاطون است؟برای بررسی دقیق این موضوع اولاً باید به تاریخ به مثابه یک موضوع فانتزی و سرگرمی نگاه نکنیم، چرا که فاطمه (س)شخصاً تاریخ ساز است؛آرمانشهری که ضامن و سلامت جامعه است آرمانشهری است که تفکر فاطمی و توحیدی را به ما نشان می دهد در برابر تفکر مادی و انتقادی غرب مدرن . فاطمه بودن و فاطمی زیستن سبکی است در برابر سبک زندگی غربی که نگاهش اومانیستی است. فاطمه(س)عابده ای سیاستمدار، عالمی فقیه و انسانی ایثارگر است. آنجایی که پرده های ظواهر دنیایی از پیش چشمانش کنار رفته و به سبب کشف الغطاء بودن ملکوت همه چیز را می بیند، سیاستمداری قهرمان در دفاع از حق و عدالت است،ساده زیستی و زهد،حجاب و عفاف،بصیرت و بینش سیاسی و مهمتر از همه سبک زندگی اش از او بعنوان درخشنده ترین زن در تاریخ ساخته است تا جایی که حضرت امام خمینی(ره) فرمود:فاطمه(س) زنی بود که اگر مرد بود، نبی بود زنی که اگر مرد بود، جای رسول الله بود و این یعنی تمام حقیقت انسان.
روایت چهارم / خطبه ی فدکیه، حضرت زهرا(س) جلوه ای از اندیشه سیاسی اوست ، خطبه ای که به تعبیر آیت الله جوادی آملی دیباچه نهج البلاغه است و برجسته ترین اسناد معرفتی و معارف حکمی در آن نهفته است،و یا دفاع عالمانه از ولایت، و یا خطبه ای در مسجد مدینه بعد از رحلت پیامبر که به گفته علامه مجلسی بزرگان، فصحا، بلغا و دانشمندان باید بنشینند تا کلمات و عبارت آن را معنا کنند.در تمام این خطبه ها صدیقه طاهره در خط مقدم مبارزه است، او می دانست اگر اقدام نکند، فریاد نزند،فتنه گران، چشمان بصیرت بین مومنان حقیقی آن روز را کور خواهند کرد، پس از انحراف حاکمیت از مسیر اصلی خود در سقیفه و انتقال حاکمیت به غیر معصوم آن حضرت بیرق باورهای تابناک آسمانی و عَلَم پیکار با سران فتنه و ظلم را به دوش گذاشت تا هدایت نبوی و سعادت علوی را پاس بدارد،شکوه های دردآلود و افشاگرانه، افشای خیانت پیمان شکنان و دنیاپرستان، هشدار به بی تفاوتی خودپرستان ترسو و انحرافشان و مسیر ارتجاعی در امت اسلامی، فاطمه(س) را بر آن داشت؛ تا وجدان های خفته را با شلاق ملامت بیدار کند.آری آینگونه فاطمه،فاطمه شد که عبدالمنعم حسن که یک فرد سنّی بود علّت شیعه شدنش را به آموزه های خطبه فدکیه نسبت می دهد، خطبه ای که کمتر از سوی مبلغین و کارشناسان دینی ما برای نسل تشنه معارف الهی گفته و یا پرداخته شده است. در ماندگاری و فاطمه شدن آن حضرت همین بس؛ که او اولین شهیده راه ولایت است، صدیقه طاهره مقام و موقعیت علی (ع) را می دانست؛ توانایی های ذاتی و شایستگی های مولای متقیان را از نزدیک درک کرده بود، دیدگاه های پیامبر را نسبت به آن حضرت شنیده بود و مصلحت جامعه نوپای اسلامی آن روز را در رهبری و امامت آن حضرت می جست، او با حکومت مستقر بیعت نکرد،حجّیت اجماع خوّاص اصحاب در بیعت را از بین برد، اندیشه عدالت صحابه را باطل اعلام کرد و اجماع اهل حل و عقد را در تشخیص حق و باطل نادرست شمرد و با تساهل و تسامح خوّاص مبارزه کرد. سوزانده شدن در و مجروح شدن فاطمه(س) اینکه به زور حریم خانه فاطمه(س) تسخیر می شود.علی (ع)با دستی بسته از خانه بیرون کشیده شد،تا برای اخذ بیعت در اجتماع مردم به مسجد برده می شود،زهرای مرضیه با آن بدن مجروح دامنه استقامت و مبارزه سیاسی خود را تا فضای کوچه ادامه می دهد؛ تا مردم شاهد باشند که او علناً معترض غصب حق علی (ع) است، ایستادگی او تا مرحله ای است که می خواهد مانع بردن علی (ع) به مسجد شود، ولی به زور کنار زده می شود، ضربه کاری دشمن او را از پای در می آورد و بیهوش به خاک کوچه می اندازند، وقتی به هوش می آید بجای ناله از درد و اندوه از سقط فرزند، اولین چیزی که به زبان می آورد نام علی (ع) است.آری اینگونه فاطمه،فاطمه می شود او که در خط مقدّم مبارزه است و عَلَم مبارزه با سران فتنه و ظلم را به دوش گرفته بود.حتی در موعد شهادتش در راستای برخورد علیه کودتاگران سقیفه به علی (ع) وصیّت می کند:آنانی که به او ظلم کردند و حقش را غصب نمودند نباید در تشییع جنازه اش شرکت کنند،از آنها و پیروانشان بر پیکر او نماز بخوانند و شبانه دفن شود؛این وصیّت ضربه ای بر پیکر دشمنان ولایت وارد ساخت،ضربه ای که تا قیامت استمرار خواهد داشت و سند زنده و ماندگاری است به محکومیت خلفاء و غیرعادلانه بودن حکومت آنها.
روایت پنجم / امروز بیش از گذشته محتاج مشی و سیره فاطمی هستیم،سبک زندگی فاطمه زهرا (س)سبکی منبعث از منابع اسلامی و برگرفته از قرآن و سنت پیامبر اکرم(ص)است،اینکه چگونه این گزاره های اخلاقی و مذهبی که در آن حضرت درونی شد و شخصیت برجسته او را متجلی نمود، یکی از ضروری ترین نیازهای جامعه امروز ماست، معاصرسازی این الگوهای مذهبی، تاریخی و انقلابی که باید گفت؛ فاطمه(س) یک انقلابی بود حرکتی است شایسته، از این رو مبلغین دینی،کارشناسان فرهنگی،دانشگاهیان و حوزویان برای فهم و ارائه این سبک ها و مشی ها قابل اتکاء باید آنها را به شکل روزآمد و کاربردی تبدیل کنند، تا سبک زندگی فاطمی به شکل فراگیر در الگوی ایرانی اسلامی ما متفاوت از جامعه مدرن غربی خود را نشان دهد.
