و دست بر قضا این موضوع در دورههایی مطرح شد که روسای جمهور آن دورهها خود اهل استان سمنان بوده و برای کسب محبوبیت هرچه بیشتر در میان هم استانیها خود از کیسه محیط زیست و منافع مردم استانهای ساحلی دریای خزر هزینه کرده و میکنند.
تاکنون هیچ صاحبنظر محیطزیست ضمن آنکه اجرای طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان را تائید نکرد، که آن را عامل خطرناک و تهدیدکننده برای اکوسیستم استانهای ساحلی ذکر کردند و نهی آن را بر دولت فرض و واجب دانستند.
این طرح در دولت احمدینژاد موجب واکنشهای گستردهای شد و حتی بسیاری از کارشناسان ارشد حامی دولت روحانی آن طرح را به شدت تخطئه کرده و خواستار بفراموشی سپردن چنین اندیشه مخربی شده بودند. بدین جهت طرح فوق قبل از تولد و به اجراء درآمدن با حیات خود خداحافظی کرد و دیگر کسی به سراغ آن نرفت تا رسید به دولت آقای روحانی.
زمزمه احیای این طرح در دولت روحانی بیش از آنکه جدی گرفته شود، به شوخی و تخریب روحانی از سوی رقبای او بیان شد تا آنکه در کمال حیرت، آقای روحانی در سفر رسمی به استان خود، بناگاه به مردم نوید اجرای طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان را داد و مردم این استان نیز در مقابل چنین وعدهای شوکه شده و ناباورانه برای این "خبر ناگهانی" کف و سوت زدند.
منشاء پیدایش این طرح
طرح انتقال آب خزر به سمنان در کارگروه بررسی تأمین آب استان سمنان در سال ۱۳۸۴ به تصویب رسید و در پی آن، مصوبه هیات دولت در سال ۱۳۸۹ به وزارت نیرو، ابلاغ شد و سرانجام این طرح در سال ۱۳۹۱، به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران بهعنوان مجری ابلاغ شد.
اما این طرح که با هدف نمکزدایی و تصفیه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای خزر در سال و انتقال آن به شهرهای فلات مرکزی در استان سمنان،
برای مصرف شرب و صنعت طراحی شد، طی این سالها با محدودیت عدم اخذ مجوز از سوی سازمان محیط زیست روبرو شد که همین مساله نیز اجرای این طرح را به تاخیر انداخت.
تا اینکه اخیراً رییس جمهور در سفر استانی خود به استان سمنان اعلام کرد که از نظر دولت مشکلات انتقال آب از شمال ایران به استان سمنان برطرف شده و کارهای مطالعاتی مربوطه نیز انجام شده است و اگر سرمایهداری بخواهد برای انتقال آب از شمال به مرکزیت کشور از جمله سمنان اقدام کند، دولت این آمادگی را دارد تا امکانات لازم را در اختیار او قرار دهد.
همچنین ایرج حیدریان مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان سمنان - در این باره اعلام کرد که تدوین و نهایی شدن سند توسعه آب استان سمنان عاملی شد که طرحهای انتقال بین حوزهای آب در استان، از جمله انتقال آب دریای خزر توجیه پذیری داشته باشد، اقداماتی که در راستای سند توسعه آب استان انجام و منجر به این شد که سند آمایش آب محور نیز تهیه و تدوین شود و این پشتوانه محکمی برای انتقال آب دریای خزر است.
بهگفته وی سند توسعه آب استان سمنان، در جلسات شورای سازگاری با منابع آبی استان تهیه و تدوین و در جلسه شورای برنامهریزی و توسعه استان ارائه شد و گزارش آن به وزیر نیرو نیز ابلاغ شد و وزیر نیرو بیان کرد که گام بلندی برای انتقال آب دریای خزر در استان سمنان برداشته شده است.
موضع نمایندگان استانهای شمالی چیست؟
نمایندگان مردم در مجلس ضمن غیر کارشناسی خواندن پروژه انتقال آب خزر به سمنان، اجرای چنین پروژه هزینهبری را نیازمند مصوبه و مجوز مجلس و اختصاص ردیف اعتباری برای این پروژه در قوانین بودجه سالانه یا برنامه دانستند و سخنان رئیس جمهور در این باره را بدون طی تشریفات قانونی، تأمل برانگیز خواندند.
ادیانی راد: انتقال آب خزر از زمان استقرار سلسله سمنانیان در قوه مجریه مطرح شد/ اجرای این طرح شدنی نیست
سیدعلی ادیانی با انتقاد از طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان که از سوی رئیس جمهور مطرح شد، ضمن غیرکارشناسی خواندن این طرح، عنوان کرد: البته مردم سه استان شمالی کشور نباید نگران این اظهارات رئیس جمهور باشند به این دلیل که وعدهای که رئیس جمهور اخیراً در جمع مردم استان سمنان داده در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری و دور دوم نیز مطرح ولی به هیچ عنوان اجرایی نشد.
نماینده مردم قائمشهر، سوادکوه، جویبار ، سیمرغ و سوادکوه شمالی در مجلس شورای اسلامی افزود: در کنار این وعدهها رئیس جمهور وعدههای بسیار دیگری از جمله ساماندهی اقتصاد کشور را با این ادبیات که به قدری اقتصاد کشور را رونق میدهیم که مردم به هیچ عنوان به فکر یارانه 45 هزار تومانی نباشند، را نیز در دوران انتخاب داد یا در بحث برجام که همه امور مردم از جمله مشکل آب، برق و گاز و غیره به برجام نسبت داد ولی با اجرای آن نیز اتفاقی نیفتاد.
وی تصریح کرد: حال سئوال این است آیا آن وعدهها انجام شد که در دو سال پایانی، دولت بخواهد این پروژه عظیم را عملیاتی کند؛ بنابراین نه مردم
سمنان دلخوش به این وعده رئیس جمهور هستند و نه مردم مازندران دل نگران این موضوع هستند.
ادیانی راد با بیان اینکه این طرح به هیچ عنوان قابلیت اجرایی ندارد، اضافه کرد: اینکه رئیس جمهور در اظهاراتش در شاهرود عنوان کرد این مسئله به طور کامل در دولت حل شده به معنای نادیده گرفتن قوه مقننه است و اذن و بودجه این پروژه باید از طرف مجلس مصوب شود.
این نماینده مردم با یادآوری اینکه انتقال آب خزر از زمان استقرار سلسله سمنانیان در قوه مجریه مطرح شد، گفت: هیچ کارشناس زیست محیطی موضوع انتقال آب خزر به سمنان را تأیید نمیکند بلکه همگان این مسئله را مخرب و موجب ضربه خوردن به زیست بوم منطقه میدانند.
وی افزود: از سوی دیگر این تصمیم تنشهای اجتماعی و سیاسی به دنبال خواهد داشت و مسئولان عالی رتبه نباید در این جهت دغدغه افزایی کنند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به فرض اینکه اگر چنین اتفاقی در کشور رخ دهد، داستان ارومیه، فاجعه زیست محیطی اصفهان، خوزستان و آذربایجان در مازندران و سمنان نیز تکرار خواهد شد، لذا دغدغه تأمین آب شرب برای مردم سمنان نباید به قیمت از دست دادن دریاچهها و دریاهای حواشی کشور باشد؛ فراموش نکنیم خزر دریا نیست و دریاچه است.
وی افزود: حتی از منظر حقوق بین المللی و دریا نیز ممکن است انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی تبعات حقوقی بینالمللی نیز داشته باشد و این موضوع نیز نیاز به بررسی دارد.
ادیانی راد از تذکر نمایندگان استانهای شمالی به رئیس جمهور در مجلس خبر داد و گفت: ضرورتی ندارد در این دو سال باقی مانده از عمر دولت، رئیس جمهور اظهارنظرهای غیرکارشناسی کند. اگر این طرح در دو سال اجرا میشود چرا طرحهای مهمتری برای مردم اجرایی نمیشود.
این عضو مجمع نمایندگان استان مازندران ادامه داد: با توجه به رأی منفی مجلس به بندی در خصوص انتقال آب خزر در قالب لایحه برنامه ششم توسعه، نباید برخی این اظهارات تقابل با مجلس تلقی شود.
اسماعیلی: انتقال آب خزر به مخاطرات زیست محیطی و اجتماعی منجر می شود
علی اسماعیلی، رئیس مجمع نمایندگان استان مازندران درباره انتقال آب دریای خزر گفت: منطقی این است که به جای انتقال آب از نقطهای به نقطه دیگر؛ ابتدا روی مدیریت مصرف آب در نقاط مقصد کار شود.
نماینده مردم نور و محمودآباد در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: تا آنجایی که ما اطلاع داریم روی مدیریت مصرف آب هنوز کار جدی در استان سمنان نشده است.
وی تصریح کرد: علاوه براین شیرین سازی و پسماند آن و همچنین خسارتهای مسیر انتقال و صرف انرژی بالا و مسائل دیگر و خسارتهای متعاقب انتقال نیز از جنبه زیست محیطی مورد توجه هست. انتقال آب خزر یک طرح گران و سرمایهبر هست و در شرایط اقتصادی فعلی کشور توجیه ندارد.
اسماعیلی گفت:در شرایطی که مازندرانیها در تامین آب شرب و کشاورزی مشکل دارند،
صحبت از طرحهای انتقال آب از حوزه مازندران بی توجهی به مازندرانیها است.
نماینده مردم نور و محمودآباد در مجلس شورای اسلامی افزود: بیان موضوع انتقال آب دریای خزر از زبان ریاست جمهور زیبنده نبود. سازمانهای مربوطه بدواً می بایست اظهار نظر کنند. پیشنهاد این است اولاً روی مدیریت مصرف آب سمنان و کاهش مصرف کار شود در صورت نیاز از حوضههای آبهای آزاد دریای عمان منتقلِ شود.
شاعری:۱۰ میلیون مردم شمال اجازه اقدام غیرکارشناسی انتقال آب خزر را نخواهند داد
علیمحمد شاعری نماینده مردم شرق مازندران در مجلس شورای اسلامی به این پروژه واکنش نشان داد و خطاب به رئیس جمهور اظهار کرد: رئیس جمهور در وطن خود استان سمنان عنوان کرده که آب خزر را به سمنان منتقل میکند، لازم است شما را به مراسم کلنگ زنی رئیس جمهور قبلی ارجاع دهیم که ایشان هم اهل سمنان بود و کلنگ را در ساری زد ولی مازندرانیها، گیلانیها و گلستانیها نگذاشتند این طرح غیرکارشناسی و ضد محیط زیستی به اجرا در بیاید.
نماینده مردم نکا، بهشهر و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تراز آب خزر از منفی 25.7 سانتی متر به حدود منفی 27 سانتی متر رسیده است، خطاب به رئیس جمهور افزود: مگر نمیدانید تالاب بین المللی میان کاله از پسروی آب خزر خشک شده است و تالابهای دیگر از جمله تالاب انزلی نیز در حال خشک شدن بوده و برخی از محصولات بندری نیز در حال از بین رفتن است.
وی تصریح کرد: در اثر انتقال آب خزر شوری آب خزر به شدن کاهش و پسروی آن افزایش و روند توسعه استان مازندران، گیلان و گلستان در معرض خطر قرار میگیرد.
عضو هیات رییسه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: رئیس جمهور قول احیای دریاچه ارومیه را داده بود؛ لااقل خزر را به روز ارومیه نیندازید. ما 10 میلیون مردم شمال اجازه نخواهیم داد این اقدام غیر کارشناسی و ضد محیط زیستی به مرحله اجرا برسد.
شریعت نژاد: انتقال آب خزر هیچ پشتوانه علمی ندارد
شمس الله شریعت نژاد با انتقاد از اظهارات رئیس جمهور در جمع مردم شاهرود در خصوص انتقال آب خزر به فلات مرکزی کشور، ضمن اظهار تأسف برای رئیس جمهور به علت بیان چنین اظهارات غیرکارشناسی، گفت: پس از گذشت 40 سال از انقلاب اسلامی، در شرایطی که دولت با ارائه لایحه محیط زیستی موافقتنامه پاریس برای خوشایند برخی از افراد بدون مطالعه بیان چنین سخنانی چه محلی از اعراب دارد.
نماینده مردم تنکابن، رامسر و عباس آباد در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ایران داعیه دار این بوده که جز 8 کشور برتر تولیدکننده علم است، افزود: این اظهارات در حالی از سوی رئیس جمهور مطرح میشود که نه پشتوانه کارشناسی دارد و نه ردیف بودجهای مجلس در قوانین برنامه و بودجه برای آن پیش بینی کرده است.
وی افزود: توسعه شمال کشور در گرو دریای شمال است و این نعمت خدادادی را نمیتوان به صورت تصنعی در
جای دیگر ایجاد کرد.
شریعتنژاد اضافه کرد: متأسفانه به جای اینکه از ظرفیتهای فراوان دریای خزر بهره برده شود، طرحهای تخریبی برای این دریاچه که هویت ملی همه ایرانیان است، ارائه میشود.
این نماینده مردم در مجلس اضافه کرد: متأسفانه با وجود گذشت 40 سال از انقلاب اسلامی هنوز یک کشتی مسافربری، یک اسکله تفریحی تفرجی یا مسیر جاده مطمئن قابل دسترسی برای مردم در دریای خزر ایجاد نشده است.
وی افزود: مشخص نیست انتقال آب شور به خاکهای شور استان سمنان با چه هدفی انجام میگیرد و چرا با این صراحت بر این طرح غیر کارشناسی اصرار میشود.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: قطعا این طرح نیاز به ردیف بودجه دارد و بدون اخذ مجوز از مجلس دم زدن از اجرای چنین طرحهای بی معنی به نظر میرسد.
لاهوتی: پروژه انتقال آب خزر به فلات مرکزی راه به جایی نخواهد برد
مهرداد بائوج لاهوتی درباره اظهارات اخیر رئیس جمهور در جمع مردم شاهرود مبنی بر انتقال آب خزر به فلات مرکزی کشور، گفت: این اظهارات کاملا غیرکارشناسی و تبلیغی بوده و هیچ پشتوانه علمی و کارشناسی ندارد.
نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس هیچ اعتباری برای چنین پروژهای، چه در بودجه سالیانه و چه در قانون برنامه ششم توسعه ندیده است، افزود: حتی مجلس ردیف اعتباری این پروژه در قانون برنامه را با اکثریت آرا در صحن علنی حذف کرد و اینکه امروز چنین سخنی از زبان رئیس جمهور مبنی بر عملیاتی بودن این پروژه عنوان میشود، جای سئوال دارد.
وی بیان چنین اظهاراتی را کاملا تبلیغی و بدون پشتوانه علمی دانست و گفت: نباید همان بلایی که به سر دریاچه ارومیه آمد را بر سر دریای خزر بیاوریم. نباید فراموش کنیم این دریای خزر یک دریاچه بوده و به آبهای آزاد متصل نیست لذا دم زدن از چنین طرحهایی که هیچ پشتوانه علمی ندارد، آثار جبران ناپذیر زیست محیطی در شمال کشور به جای خواهد گذاشت.
این نماینده مردم در مجلس با تأکید بر اینکه رئیس جمهور کشور نباید چنین اظهارات غیرکارشناسی را بدون مطالعه و طی تشریفات قانونی بیان کند، گفت: مردم استانهای شمالی کشور یعنی گیلان، مازندران و گلستان به هیچ عنوان اجازه اجرای چنین طرحی را نخواهند داد.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی یادآور شد: البته این طرح اولین بار در دوره ریاست جمهوری احمدینژاد در قوه مجریه مطرح شد و همان زمان هم به هیچ نتیجهای نرسید و قطعا اینبار نیز راه به جایی نخواهد برد.
جعفرزاده: رئیس جمهور زیست بوم خزر را فدای زادگاهش نکند
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی نیز به این موضوع واکنش نشان داد و خطاب به رئیس جمهور گفت: روحانی سه شنبه 13 آذرماه امسال سفری به زادگاهشان داشت که قلب مردم شمال کشور
و علیالخصوص گیلانیهای عزیز را به درد آورد. اولاً جناب آقای روحانی بداند که ایشان رئیس جمهور کل ایران است و نه رئیس جمهور سمنان، نه رئیس جمهور زادگاهش.
وی ادامه داد: رئیس جمهور برای آبرسانی به سمنان و قلب کویر حاضر شد قلب مردم شمال را جریحه دار کند. میلیاردها درخت هیرکانی به آتش بکشد و دریاچه خزر که قلب تپنده و نگین محیط زیست ایران است را بخشکاند و زیست بوم خزر را فدای زادگاهش کند.
جعفرزاده با انتقاد از رویه رئیس جمهور گفت: شما که شعار حقوق شهروندی میدهید و اعتقاد به رفراندوم دارید، چرا آب حدود 10 میلیون نفر مردم شمال کشور را به نیم میلیون نفر زاده زادگاهتان انتقال میدهید بدون اینکه از آنها نظری بگیرید. آقای رئیس جمهور؛ شما که خودتان را وکیل مردم و قانون معرفی میکنید و میدانید لایحه انتقال آب خزر به کویر در برنامه ششم رأی نیاورده، چرا نظر و وعده خلاف قانون به مردم زادگاهتان دادید؟ امیدوارم بدون فوت وقت نظرتان را اصلاح و از مردم شمال دلجویی کنید.
یوسف نژاد: طرح انتقال آب دریای خزر به مثابه تحریک مردم شمال است
علی اصغر یوسف نژاد نیز با اشاره به اظهارات روحانی در جمع مردم استان سمنان مبنی بر انتقال آب دریای خزر به این استان خطاب به رئیس جمهور، گفت: با کدام استدلال کارشناسی در مورد مسائل زیست محیطی دریای خزر و انتقال آب آن اظهارنظر میکنید.
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی افزود: منطق شما از نظر تخصصی، فنی، مالی و بودجهای در مورد انتقال آب دریای خزر چیست؟
وی با اشاره به اینکه مردم مازندران از شما گله دارند، تصریح کرد: محصولات کشاورزی ارزان روی دست مردم مانده و پروژههای استان نیمه کاره است؛ در این شرایط چرا شما از موضوعی حرف میزنید که شدنی نیست.
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور ادامه داد: تجربه دریاچه ارومیه و بسیاری از تجارب دیگر ما را راهنمایی میکند که دیگر از این حرفها نزنیم.
یوسف نژاد با بیان اینکه مردم به آرامش، آسایش و وحدت نیاز دارند، افزود: چرا ذائقه مردم را با این حرفها تلخ میکنید زیرا ردیف اعتباری چنین موضوعی در خصوص انتقال آب دریای خزر سال گذشته توسط نمایندگان مجلس حذف شد.
این نماینده مردم در مجلس دهم بیان چنین اظهاراتی در جمع رسمی را غیرکارشناسی دانست و از دستگاههای رسمی همچون سازمان محیط زیست، وزارت نیرو و مجموعههای مردم نهاد خواست در این خصوص اظهارنظر کنند.
عضو هیئت رئیسه مجلس با تأکید بر اینکه مردم زحمتکش استان مازندران اجازه چنین کاری را نمیدهند، از رئیس جمهور خواست از تحریک مردم شمال دست بردارد و قانون را مبنا قرار دهد.