تابستان امسال یکی از گرم‌ترین تابستان‌های سال‌های اخیر در سراسر جهان است، به‌گونه‌ای که هر روز به تعداد جان‌باختگان گرما افزوده میشود. در ایران نیز تابستان با اوج گرفتن دمای هوا آغاز شد و همین امر سبب شد تا استفاده از وسایل سرمایشی و به‌دنبال آن، مصرف برق جهش چشمگیری داشته باشد. تا آنجا که در هفته‌های اول، شبکه برق کشور توان پاسخگویی به نیاز کشور را نداشت و خاموشی‌ها میهمان شوم ایرانیان شد.
با گذشت یک ماه از آغاز تابستان، اکنون در هفته اول مرداد ماه، از میزان قطعی برق در پایتخت کاسته شده و در مواردی به صفر رسیده است. به‌طوری که براساس پیگیری خبرنگار ایرنا، در مناطقی مانند منیریه، مهرآباد، پونک، سبلان، راه‌آهن، منطقه 10و 4 تهران، نارمک، جاجرود و ... در هفته گذشته هیچ مورد قطعی برق اتفاق نیفتاده و در مناطق دیگری مانند شهدا، اسلامشهر وغیره قطعی‌ها به‌صورت پراکنده و بسیار کمتر از قبل بوده است. این در حالی است که دمای هوا همچنان بالاست.
البته قطعی برق در سایر استان‌ها همچنان ادامه دارد. براساس اطلاعات رسیده به ایرنا، در استان‌هایی مانند البرز، زنجان و آذربایجان غربی قطعی برق ادامه دارد و برنامه روزانه قطعی اجرا میشود، هرچند که نسبت به گذشته کمتر شده است. همین امر این احتمال را تقویت می‌کند که به‌منظور جلوگیری از خاموشی‌ها در تهران، سایر استان‌ها با محدودیت مصرف مواجه شده‌اند.
**صادرات برق به کشورهای همسایه متوقف شده است
از سوی دیگر، با افزایش مصرف داخلی به دنبال گرمای هوا در کشور و اوج‌گرفتن مصرف برق، از سوی وزارت نیرو اعلام شد که صادرات برق به کشورهای همسایه متوقف شده است.
ایران در شرایط عادی، روزانه بیش از 6.5 هزار مگاوات ساعت برق به همسایگان خود صادر می‌کند که بیش از پنج هزار مگاوات آن راهی عراق میشود. پس از عراق، افغانستان با 731 مگاوات واردات برق، دومین خریدار بزرگ ایران به‌شمار می‌آید و پاکستان نیز روزانه 480 مگاوات برق از ایران وارد می‌کند. کشورهای ترکیه، ارمنستان و آذربایجان نیز در رتبه‌های بعدی صادرات برق ایران قرار دارند.
از آنجا که ایران روزانه توان تولید 52 هزار مگاوات برق دارد و در زمان اوج مصرف رکورد 57 هزار مگاوات را شکسته، قطع صادرات 6.5 هزار مگاواتی به معنای سر‌به‌سر شدن تولید و مصرف است و می‌تواند یکی از مهم‌ترین علت‌های کاهش خاموشی‌ها باشد.
البته قطع صادرات برق ایران به عراق در این شرایط، این خطر را به‌دنبال دارد که یکی از مهم‌ترین مشتریان خود در این بازار را از دست بدهیم. هم‌زمان با قطع صادرات برق ایران به این کشور، نخست‌وزیر عراق خبر از واردات برق از عربستان داده است. عربستان روزانه 292هزار مگاوات برق تولید می‌کند و مصرف این کشور 272هزار مگاوات در روز است، بنابراین به‌صورت بالقوه می‌تواند صادرکننده برق به کشورهای همسایه باشد. و از دست دادن این مشتری می تواند آثار سیاسی هم داشته باشد.
**علت کاهش خاموشی‌ها
با این حال، محمودرضا حقی‌فام، معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر در گفت‌وگو با ایرنا، مهم‌ترین علت کاهش قطعی برق را مدیریت مصرف مشترکان بخش خانگی می‌داند.
به گفته وی مشترکین خانگی در پیک شبکه سراسری سهمی 50درصدی دارند که می‌توانند با مدیریت مختصری در مصرف، نقش مهمی درخصوص بار شبکه برق کشور ایفا کنند.
حقی‌فام دلیل دوم کاهش خاموشی‌ها را افزایش ضریب آمادگی نیروگاه‌های کشور عنوان کرد و ادامه داد: ضریب آمادگی نیروگاه‌های کشور به عدد بی‌سابقه 99.6 درصد رسیده که ضریب آمادگی بسیار بالایی است و به این معناست که حداکثر نیروگاه‌هایی که می‌توانستیم وارد مدار کنیم، اکنون در مدار است.
**توقف قطع برق با همگرایی ملی
معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر علت دیگر را کاهش مصرف در برخی مناطق دانست و افزود: بسته به وضعیت آب و هوایی میزان بار تغییر می‌کند. در روزهای اخیر نیز شاهد کاهش بار مصرف در برخی از حوزه‌ها بوده‌ایم.
وی با تشکر از همراهی مردم در کنترل مصرف برق، گفت: در زمینه مصرف برق در کشور، یک همگرایی ملی ایجاد شد که جای خوشحالی و قدردانی دارد.
حقی‌فام ادامه داد: اثرات این همگرایی در حال مشخص شدن است، به‌طوری که میزان خاموشی‌ها به صفر نزدیک شده و اگر این روند همکاری در کنار آمادگی نیروگاه‌ها ادامه داشته باشد، تا سه هفته آینده، خاموشی‌ها را به‌طور کامل متوقف می‌کنیم.
به گفته وی همه خاموشی‌ها ناشی از کمبود تولید نیست و مشکلات در شبکه برق و خرابی‌ها نیز می‌تواند علت خاموشی‌ها باشد.
**صادرات برق نداریم
وی در مورد صادرات برق ایران به کشورهای همسایه نیز گفت: در حال حاضر صادرات برق نداریم. به‌طور کلی در زمان پیک به‌هیچ وجه صادرات نداریم و حتی مقداری واردات از مسیر ارمنستان انجام میشود. البته عدد قابل توجهی نیست، اما در زمان پیک مصرف تلاش می‌کنیم تا از حداکثر پتانسیل استفاده کنیم تا خاموشی‌ها به حداقل برسد.
حقی‌فام به مصرف برق در بخش صنعت نیز اشاره کرد و افزود: در بخش صنعت همکاری‌های گسترده‌ای انجام شده است. البته ما خیلی علاقه‌مند نیستیم در آن بخش مجبور به قطع برق شویم، زیرا باعث ایجاد مشکل در خط تولید میشود.
معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر ادامه داد: امیدوارم با رفع کمبود برق مورد نیاز که به‌تدریج در کشور محقق میشود، هیچ خاموشی در بخش صنعتی نداشته باشیم. از سوی دیگر، بخش صنعت نیز با تغییر برنامه‌های تولید، کمک کنند این مشکل به بهترین شکل رفع شود.
