برنامه رادیویی «آن پوینت» که از بوستون به طور روزانه پخش میشود با دعوت از رایان کراکر، سفیر سابق آمریکا در عراق، افغانستان، کویت، لبنان و سوریه، تلاش کرد حملات آرامکو را بررسی کند. کراکر که از زمان بوش پدر تا دوران اوباما سفیر بوده، به «آن پوینت» گفت: از نظر من واکنش اولیه کاخسفید به این حملات معقولانه بوده است. زمانه، زمانهای نیست که برای تصمیمگیری عجله کنیم. من با موضع فعلی پرزیدنت ترامپ که گفت حالا ببینیم چه میشود، موافقم. این حملات خیلی هم غیرمترقبه نبود. برای درک موقعیت بگذارید وضعیت میان عربستان و ایران را شبیه دوران جنگ سرد میان شوروی و آمریکا فرض کنیم. جنگ سردی که در یمن جاری است، در لبنان، سوریه و عراق هم بوده و هست. فقط حالا مقداری به سمت گرمی سوق کرده است. این رویارویی دست کم از سال ۲۰۰۵ جدیتر شده است.
مجری «آنپوینت»، با اشاره به جزئیات منتشر شده از این حملات پرسید «آیا عبور این تعداد پهپاد یا موشک کروز از میدان دید رادارهای پیشرفته عربستان عجیب نیست؟». کراکر گفت:چرا، عجیب است و من یک سؤال دیگر هم دارم. ما در بحرین پایگاه نظامی مفصلی داریم. ناوهای ما دائما در خلیجفارس بالا و پایین میروند. اگر این موشکها یا پهپادها از فراز خلیجفارس عبور کرده، آیا نیروهای آمریکایی آنها را رصد کردهاند؟ اگر نه، حتما باید تحقیق و تفحص فوری و مفصل درباره علت این ناکارآیی صورت گیرد.این میتواند از نظر امنیتی و فنی بسیار حیاتی باشد.
شبکه خبری سیانان هم در گزارشی به جزئیات فنی حملات آرامکو پرداخت و به لحاظ نظامی آن را سرفصل جدیدی در محاسبات تسلیحاتی ارزیابی کرد: «موشکهای کروزی که ظاهرا در این حملات استفاده شده، نسخه بازسازی شده موشکهای روسی دهه ۱۹۷۰ میلادی است و پهپادها هم با وجود پیشرفت فراوان، هنوز یک سلاح جدی مخرب محسوب نمیشوند. با این همه ترکیبی از چند موشک کروز و پهپاد که روی هم یک میلیون دلار هم نمیارزیدند، توانستند با عبور از بالای سر تجهیزات چند میلیارد دلاری عربستان، به تاسیسات آرامکو ضربه بزنند و ۵ درصد تولید نفت جهان را مختل کنند.
جرمی بینی، سردبیر خاورمیانه نشریه نظامی «جینز دیفنس ویکلی» به سیانان گفت: «عربستان 6 گردان ویژه سیستم ضدموشکی پاتریوت ساخت آمریکا را دارد. عربستان پنج گردان را به سمت استانهای شرقی خود مستقر کرده است (به سمت یمن) و تنها یکی از آنها به سوی ایران تنظیم شده بوده است.اخیرا یک سیستم ضدموشکی پاتریوت به تور حفاظتی تاسیسات نفتی بقیق اضافه شده بود اما آن هم به سوی یمن نشانه رفته بود و هر شیء پرندهای که از سمت شمال میآمده را یا ردگیری نمیکرده و یا به عنوان یک شیء پرنده فقط برای مدت کوتاهی نشان میداده است. سیستم ضدهوایی مستقر در اطراف تاسیسات نفتی آرامکو بر اساس حملات با جنگندههایی که خلبان دارند تنظیم شده است. عربستان در کنار سیستم پاتریوت یک سیستم ضدموشکی ویژه موشکهای کوچک از آلمان خریداری کرده که نام آن اسکایگارد است.
اما مایکل دویتسمن، محقق مرکز پژوهشهای خلع تسلیحات نظامی به سیانان گفت: «حتی اگر رادارهای اسکایگارد هم ایناشیاء پرنده را ردگیری میکردند یا آنها را به صورت یک توده میدیدند، پنجره زمانی هشدار آنها بسیار کوتاه میبوده چرا که پهپادها تنها حدود دو دقیقه پیش از برخورد به هدف روی صفحه رادارها ظاهر میشدند، تازه اگر سیستمها در وضعیت کاملا فعال میبودند و اصلا آنها را ردگیری میکردند.» جاستین برونک، کارشناس موسسه رویال یونایتد سرویسز در لندن هم به سیانان گفت: سیستم اسکایگارد برای رصد مساحت خیلی محدودی طراحی شده و اگر چند شیء پرنده با هم ظاهر شوند و به ویژه اگر از جهات مختلف بیایند ممکن است گیج و مبهوت شود.
سیانان نتیجهگیری کرد: با توجه به گستره جغرافیایی عربستان و پخش شدن تاسیسات نفتی این کشور در نقاط مختلف و با توجه به ویژگی پهپادها که برای سیستمهای فعلی پدافندی بغرنجاند، عربستان باید بسیار بیشتر از دشمنانش برای حفاظت از خود هزینه کند و هیچ تضمین کاملی هم وجود نخواهد داشت. این هم از طنز زمانه است که تسلیحات نظامی کوچک، رده پایین و کم سرعت چون پهپادها تهدید جدیتری برای سیستمهای هوشمند و فوق پیشرفته امروزی شدهاند. تهدیدی که عربستان آن را از نزدیک لمس کرد.» به گزارش بیبی سی، هنری رم کارشناس اندیشکده یورویشیا گروپ هم به شبکه سیانبیسی گفت: دولت آمریکا در دو سال و نیم گذشته اعتبار جهانی خود را به شدت از دست داده و مانند گذشته نیست که هر چه کاخسفید میگوید جهان به راحتی بپذیرد. هر چند که از نظر من تردیدی وجود ندارد که ایران پشت این حملات بوده است. ایران با هدف قرار دادن تاسیسات نفتی به این بزرگی و اهمیت خواسته به رقیبش ضربه بزند آن هم بدون اینکه عواقبی برایش داشته باشد.این یک ریسک بزرگ است. خب تا اینجای کار هم به نظر میرسد که تهران برنده این قمار بوده. آنها میخواستند با این حمله بازدارندگی کنند و آمریکا را از فکر حمله نظامی به ایران بیرون بیاورند.