رئیس هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه وضعیت تولید ایده و نظریه در دانشگاه‌ها مطلوب نیست، گفت یکی از دلایل مطلوب نبودن جایگاه تولید نظریه و ایده در مراکز علمی این است که در قلمرو معرفت فرهنگ‌سازی لازم صورت نگرفته که امیدواریم مسئولان در این زمینه تصمیمات جدی اتخاذ کنند.
به گزارش استناد نیوز ، آیت‌الله رشاد در "اولین اجلاس ملی کمیته های دستگاهی کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره" که امروز در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به روند فعالیت هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی در شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد و افزود: این هیات در ابتدای تاسیس به عنوان یک مجموعه ممیزی و داوری محسوب می‌شد که در مکان خاصی مستقر شده بود تا افراد نظریه‌پرداز با مراجعه به این هیات نظریه‌های خود را مورد داوری و ثبت قرار بدهند. اما در حال حاضر شرایط به گونه‌ای پیش رفت که روال این مجموعه‌ها تغییر کرد و کرسی‌های نظریه‌پردازی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور مستقر شدند.
وی در ادامه تصریح کرد: در واقع به دلیل موانع فرهنگی، اخلاقی، روانی و سازمانی هیات حمایت از نظریه‌پردازی در ابتدای کار خود نتوانست پررنگ‌تر ظاهر شود و ارتباط با محیط‌های دانشگاهی بسیار ضعیف بود. در این شرایط نه شناخت درستی از نظریه‌پردازان داشتیم و نه اینکه خود نظریه‌پردازان انگیزه و تمایلی برای بیان ایده و عقیده علمی خود داشته‌اند. در واقع بیان و ثبت نظریه را نوعی ریا می‌دانستند.
رئیس هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین خاطرنشان کرد: بیان و ثبت نظریه و ایده جدید ریا محسوب نمی‌شود بلکه اگر نظریه‌ای افشا شود و بتواند گره‌ای از کار جامعه بگشاید افشای آن از لحاظ دینی و اخلاقی واجب است. بنابراین پیشنهاد تاسیس کمیته کرسی‌های نظریه‌پردازی به منظور ثبت ایده‌های جدید در ارتباط با محیط‌های علمی در کشور راه‌اندازی شد.
آیت‌الله رشاد با تاکید بر اینکه هیچ الزامی برای ارتباط دانشگاهیان و صاحب‌نظران برای ارتباط با کرسی‌های نظریه‌پردازی وجود ندارد، گفت: صاحب‌نظران براساس علاقه و اشتیاق خود می‌توانند با این کرسی‌ها ارتباط برقرار کنند چراکه ثبت ایده‌های نو و قرار دادن این ایده‌ها در معرض عموم و همچنین حمایت از ظرفیت‌های علمی و ایده‌پردازان فلسفه اصلی راه‌اندازی کمیته‌های دستگاهی در دانشگاه‌ها است.
وی با بیان اینکه کشور ما از نظر نوآوری، تولید معرفت و نظریه‌پردازی به جایگاه مطلوب دست نیافته، گفت: وضعیت نظریه‌پردازی و نوآوری در حوزه‌ها به دلیل روندی که وجود دارد به نوعی تضمین‌شده است. البته این نظریه‌پردازی در مقاطع خارج فقه و اصول به دلیل مساله‌محور بودن شیوه‌های تدریس بیشتر دیده میشود. در واقع حوزه‌های علمیه نظریه‌های موجود را نقد و بررسی میکنند و نتیجه‌ای که حاصل میشود یا نظریه را می‌پذیرند و یا نظریه جدید خلق میکنند. به طور کلی روند تحصیل در حوزه‌ها موجب تولید نظریه میشود و در نهایت حوزه می‌تواند مجتهد تربیت کند.
به گفته عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، همانطور که عنوان شد تخصص حوزه تربیت مجتهد است اما متخصص مطلع از حوزه معرفتی مشخص تربیت نمی‌کند. به این معنی که همه فن لازم برای اجتهاد را آموزش می‌دهد اما بر قلمروهای دیگر یعنی اقتصاد، سیاست، اجتماع و غیره متخصص تربیت نمی‌شود. دقیقاً برعکس آنچه که در دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد. یعنی در دانشگاه‌ها مجتهد تربیت نمی‌شود اما متخصص تربیت میشود.
وی همچنین گفت: با توجه به اینکه حدود 70 هزار عضو هیات علمی در کشور وجود دارد و ایران یکی از کشورهای پردانشگاه جهان است، لذا اگر از این تعداد هر کدام یک حرف نو داشته باشند 70 هزار حرف تازه خواهیم داشت.
رئیس هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سالیانه 400 تا 500 هزار پایان‌نامه و رساله در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری در کشور دفاع میشود. اگر هر کدام از این پایان‌نامه‌ها یک ایده داشته باشند ما در سال 500 هزار نظر نو در کشور خواهیم داشت و همچنین اگر چندصد مجله علمی و پژوهشی در مقاله‌های خود به ایده‌های نو بپردازند وضعیت ما بسیار متفاوت خواهد شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان با اشاره به اینکه مشکل فرهنگی در قلمرو معرفت باید رفع شود، اظهار کرد: تقاضای ما از دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه این است که مشکل فرهنگی تولید معرفت و نظریه را حل کنند تا شرایط به‌گونه‌ای شود که اعضای هیات علمی بعد از 30 سال خدمت در دانشگاه‌ها حرف نو و نظریه جدیدی در حوزه تخصصی خودشان تولید کنند و این کار نیازمند نوعی فرهنگ‌سازی است که امیدواریم کمیته‌های دستگاهی این زمینه را فراهم کند.
