رضا اسماعیل‌زاده کناری در گفت‌وگوی با اشاره به این‌که برخی از فعالیت‌های تحقیقاتی به رونق کشاورزی مازندران بیشتر کمک می‌کند و نقش صنایع در این میان اظهار کرد: به عنوان مثال نوعی از برنج نسبت به خشکی مقاومت دارد و نیازی نیست از محصولی استفاده شود که میزان آب بالایی مصرف می‌کند، بنابراین این تحقیقات به رونق کشاورزی مازندران کمک می‌کند.
رئیس کارگروه صنایع غذایی و تبدیلی اتاق فکر توسعه مازندران با بیان این‌که کارخانه‌های بزرگ به صورت کشت و صنعت، نیز می‌تواند به کاهش استفاده از آب و رونق بخش کشاورزی کمک کند، تصریح کرد: به عنوان مثال، در تولید پودر و رب گوجه فرنگی، کارخانه آن را در مزارع این محصول احداث می‌کنند تا از پساب آن برای آبیاری استفاده شود، این امر علاوه بر افزایش راندمان به صرفه جویی در مصرف آب نیز کمک می‌کند.
افزایش راندمان؛ کمک صنعت به کشاورزی مازندران باشد
اسماعیل‌زاده با تاکید بر این‌که صنعتی که بخواهد به کشاورزی در مازندران کمک کند باید منجر به افزایش راندمان محصول شود، گفت: به عنوان مثال فرآوری ضایعات به اقتصاد استان کمک می‌کند، در واقع ضایعات کم و ارزش افزوده برای محصول تولید می‌شود، ریز میوه‌ها نمونه‌های خوبی هستند که از آنها می‌توان برای تولید میوه خشک، آبمیوه، تخمیر برای تولید الکل سفید، پکتین و غیره استفاده کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌شود به جای برنج که یک محصول آب دوست است، از کشت جایگزین استفاده کرد؟ گفت: کشت‌های جایگزین در مازندران وجود دارد، در بسیاری از مزارع کلزا کشت می‌شود و بهره‌وری مناسبی هم دارد، اما برنج یک محصول استراتژیک است.
مگر می‌توان در مازندران برنج نکاشت
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان این‌که بسیاری از محصولات و ضایعات استراتژیک نیست و محصولات جایگزین برنج باید قابلیت و ارزش این محصول را داشته باشند، تاکید کرد: در واقع در استان مازندران نمی‌توان تولید برنج را نادیده گرفت.
اسماعیل‌زاده در ادامه با اشاره به این‌که در برخی از کشورها که به اندازه سه استان شمالی ایران است میزان تولید محصولات کشاورزی به مراتب بیشتر از درآمد سالانه نفت ایران می‌شود، خاطرنشان کرد: مدیریت محصول، مصرف آب و راندمان بالا موجب رونق بخش کشاورزی می‌شود.
وی با بیان این‌که تولید محصولات گلخانه‌ای رو به افزایش است اما بافت، عطر و طعم آن با محصولاتی که در مزرعه تولید می‌شود قابل مقایسه نیست، گفت: تولید محصولات غذایی در بسیاری از کشورهایی که در منطقه خشک قرار دارند مناسب است و دلیل اصلی آن مدیریت منابع به ویژه منابع آبی و استفاده از بذرهای مقاوم است، اما متأسفانه در کشور کمتر به آن توجه شده است.
شیرین سازی آب دریا برای توسعه کشاورزی؟
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در پاسخ به این سوال که شیرین سازی آب دریا برای توسعه بخش کشاورزی مازندران مناسب است یا خیر؟ اظهار کرد: شیرین سازی آب دریا ساده مطرح می‌شود اما کار دشواری است، اما باید میزان صرفه اقتصادی، تکنولوژی مورد نیاز و غیره آن بررسی شود.
اسماعیل‌زاده افزود: در شیرین سازی آب دریا باید توجه شود که چه میزان املاح وجود دارد، هرچقدر املاح و ترکیبات ناخالصی بیشتر باشد هزینه تولید آب شیرین افزایش می‌یابد، بنابراین باید با توجه به شرایطی که آب دریای خزر دارد صرفه اقتصادی آن برآورد شود.
وی در پایان تصریح کرد: امسال بارندگی نسبت به ۱۰ سال گذشته در مازندران مناسب‌تر بود و اگر از لحاظ مدیریت منابع آب و نگهداری آن فعالیت مناسبی صورت گیرد، قابلیت ادامه کشت برنج در مازندران و استان‌های همجوار وجود خواهد داشت.
