همزمان با سختگیرانهتر شدن رویکرد اتحادیه اروپا علیه پناهجویان از جمله توافق ایجاد اردوگاههای استقرار پناهجویان، اعتراضات به بیتوجهی سران این اتحادیه به آمار بالای تلفات پناهجویان در سواحل اروپا تشدید شده است.
روزنامه «گاردین» در یادداشتی با عنوان «سران اتحادیه اروپا میخندند، پناهجویان غرق میشوند» به قلم «اوون جونز» ستوننویس انگلیسی به شدت از سیاستهای اتحادیه اروپا انتقاد کرده و نوشته است که سران این اتحادیه به پناهجویان به چشم انسان نگاه نمیکنند.
متن این یادداشت در ادامه آمده است:
اروپا درگیر یک بحران مهاجرتی نیست؛ به یک بحران انسانی مبتلاست. اما از دید سران اروپا، پناهجویان و مهاجران، انسان نیستند، آمارند، خوراکیاند برای کارزارهای نفرتانگیز سیاسی شارلاتانهایی که میخواهند به مقامهای عالی برسند.
با این همه سر و صدا درباره توافق اتحادیه اروپا بر سر مهاجرت، شاید فکر کنید که آمار پناهجویان و مهاجرینی که وارد اروپا میشوند رو به افزایش است؛ اینطور نیست. سال ۲۰۱۵ بیش از یک میلیون پناهجو به سواحل اروپا رسیدند، پارسال فقط ۱۷۲۳۶۲ نفر و امسال، تا الان، کمتر از ۴۳۰۰۰ نفر. اما آن آماری که واقعا مهم است، ۱۲۳۹۷ است. این آمار، تلفات ثبتشده بین ژانویه ۲۰۱۴ تا فوریه ۲۰۱۷ است؛ کودکان، سالخوردگان، مردان و زنانی که آخرین دقایق پیش از آنکه آبهای مدیترانه وارد ریههایشان شود، روی دریا تلو تلو میخوردند. مسئولیت مرگ آنها، مستقیما، بر عهده سران اروپاست.
نمیخواهم بریتانیا را از تقصیر مبرا کنم: کشور ما از سر ناچاری چند پناهجویی پذیرفت و کارزار ترک اتحادیه، خودخواهانه تصمیم گرفت در جریان همهپرسی اتحادیه اروپا بر بیگانهستیزی و نژادپرستی بدمد. اما آنچه سران اتحادیه اروپا (از جمله ترزا می) انجام دادهاند، نفرتانگیز است و آنقدر هم که شایسته است، به آن پرداخته نمیشود. پارسال، یکی از گزارشهای سازمان عفو بینالملل به صراحت اعلام کرد آمار رو به افزایش تلفات در مدیترانه «به وضوح به سیاستهای شکستخورده اتحادیه اروپا مرتبط است.» آنها گفتند تصمیم آوریل ۲۰۱۵ برای تقویت عملیات جستوجو و نجات، آمار تلفات را به شدت کاهش داده، اما این تصمیم هم «چندان دوام نیاورد.»
اتحادیه اروپا به جای آن تصمیم، راهبرد فاجعهباری را پیش گرفت: ایجاد اخلال در فعالیت قاچاقچیان و ممانعت از اینکه قایقها لیبی را ترک کنند. مسئولیت جلوگیری از عبور قایقها به گارد ساحلی بیپروای لیبی سپرده شد که رفتارهای خطرناک و عملا مهلکی دارد. نتیجه؟ افزایش سه برابری آمار تلفات در سال ۲۰۱۷ در مقایسه با نیمه دوم سال ۲۰۱۵. عفو بینالملل میگوید: «اروپاییها به راهبرد جستوجو و نجات که داشت میزان مرگ و میر در دریا را کاهش میداد پشت کردند و راهبردی در پیش گرفتند که به غرق شدن هزاران نفر منجر شد.»
از آن بدتر اینکه، راهبرد کنونی اتحادیه اروپا که بر نگه داشتن پناهجویان و مهاجرین در لیبی مبتنی است، به معنی این است که روی خود را برگرداندهایم و گویی نمیبینیم که مقامات یک دولت ورشکسته در حال سوءاستفاده، شکنجه، اخاذی، استثمار کردن و تجاوز جنسی به افرادی هستند که از فلاکت، دیکتاتوری و جنگ در گریزند. اتحادیه اروپا با ترکیه، کشوری که خود وضعیت وحشتناکی در زمینه حقوق بشر دارد، قراردادی امضا کرد که پناهجویان را به آنجا بازپس بفرستد. ترکیه هم پناهجویان سوری و عراقی را مجبور کرد به کشورهای جنگزده خود برگردند.
سران کشورهایی چون ایتالیا، مجارستان و لهستان، بخشی از قدرت سیاسی خود را به برانگیختن حس نفرت علیه گروهی از مفلوکترین انسانهای روی زمین مدیون هستند. توافق شب گذشته، برای ایجاد مراکز اسکان مهاجرین - که برخی آنها را زندان میخوانند - در بدو ورود، به این معنی است که سیاست اتحادیه اروپا از آنچه تا الان بوده هم غیرانسانیتر میشود. این کار مشکلی هم برای آنها (سران اروپا) ایجاد نمیکند، چراکه ماهیت انسان بودن به کلی از پناهجویان و مهاجرین سلب شده است. الان که صحبت میکنیم، مهاجران و پناهجویان زیادی هستند که زندهاند، اما در هفتهها و ماههای آینده میمیرند. و سران کنونی اتحادیه اروپا باید نسبت به این مسئله پاسخگو باشند.