صرفنظر از اینکه دفتر مرکزی این شرکتها کجا است، این شرکتهای چند ملیتی معمولا در آمریکا تجارت یا بانکداری دارند مفهوم آن این است هرگونه بازگشت به تحریمها میتواند توافقاتی را که پس از توافق هستهای 2015 منعقد شده را به هم بریزد.
این تهدید ترامپ به تنهایی کافی است تا شرکتهایی مانند بوئینگ را بترساند و حتی بعد از طرح همین تهدیدها آهنگ اجرای قرارداد در ماههای اخیر کندتر شده است. عقبنشینی کامل آمریکا میتواند بسیاری از شرکتها را مجبور به عقبنشینی کند.
ریچارد نویو کارشناس سابق تحریمها در وزارت خارجه آمریکا که روی توافق هستهای ایران هم کار کرده و در حال حاضر در دانشگاه کلمبیا است، میگوید من کاملا معتقدم نمیتوان از بین این حصارها کامل عبور کرد. تنها کسانی وارد ایران خواهند شد که سود اقتصادی بالایی داشته باشند و اموالشان در آمریکا تحت تاثیر مستقیم تحریمها قرار نگیرد.
در سال 2015 توافق هستهای بین ایران و 6 کشور جهانی منعقد شد که مفهوم این توافق برای غربیها دسترسی به بازار 80 میلیون ایرانی بود به طوری که سازندههای تولید هواپیما پس از این قرارداد برای عقد قرارداد با ایران هجوم آوردند.
در دسامبر 2016 ایرباس قراردادی را با ایران ایر امضا کرد تا 100 هواپیما به ارزش 19 میلیارد دلار به ایران بفروشد. پیش از این بوئینگ توافقی با ایران ایر برای فروش 80 هواپیما به ارزش 17 میلیارد دلار منعقد کرد و قول دادکه تحویل این هواپیماها از سال 2017 شروع شود و تا سال 2025 پایان یابد.
بوئینگ قرارداد جداگانهای را برای فروش 30 فروند هواپیما به شرکت هواپیمایی آسمان به ارزش 3 میلیارد دلار منعقد کرده بود.
دنیس مولینبرگ رئیس شرکت هواپیمایی بوئینگ در کنفرانس 25 آوریل اعلام کرد که ما همچنان به مقررات و قوانینی که آمریکا تعیین میکند پایبند هستیم و ما هیچ تحویلی در سال 2017 برای ایران نخواهیم داشت.
همچنین شرکت ایرباس فرانسه که 10 درصد قطعات هواپیمای ایرباس را از آمریکا تامین میکند. مجوز فروش هواپیما به ایران را از وزارت خزانهداری آمریکا دریافت میکند و ایرباس تاکنون 2 فروند هواپیمای A330 و یک فروند A321 به ایران تحویل داده است.
وقتی که از ایرباس درباره اینکه موضع ایشان درباره تصمیمات ترامپ برای توافق هستهای ایران چه خواهد بود توضیحی ارائه نمیکند.
شرکت هواپیمایی ATR قراداد 536 میلیون دلاری با ایران ایر برای تحویل 20 فروند هواپیما منعقد کرده است. این شرکت تاکنون 8 هواپیمای دو موتوره به ایران تحویل داده است.
سخنگوی شرکت هواپیمایی ATR گفته است ما میتوانیم طبق قرارداد هواپیماهای ایران را تحویل دهیم.
این گزارش مینویسد: سرعت برنامههای تحویل هواپیما از سوی شرکتهای اروپایی و آمریکا به ایران آهنگ کندتری پیدا کرده است.
قرارداد شرکت پژو سیتروئن با ا یران برای تولید 200 هزار خودرو در سال بود. پژو یکی از بازیگران اصلی در بازار خودروی ایران قبل از تحریمها بود. همچنین ایران قراردادهایی را با شرکت سازنده رنو و قرارداد با ارزشی را با شرکت توتال دارد.
شرکت فولکس واگن آلمان هم گفته است ما تحولات سیاسی و اقتصادی درمنطقه را به شدت پیگیری میکنیم اما در نهایت به قوانین و بینالمللی و مقررات صادراتی پایبند خواهیم بود.
الی گرانمایه تحلیلگر مسائل ایران در شورای روابط خارجی کمیسیون اروپا گفت: در حال حاضر کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه و آلمان تلاش دارند تا بر اساس خواسته ترامپ ایرادات برجام را برطرف کنندتوافق برجام را برطرف کنند، تلاش میکنند تا در صورتی که ترامپ بخواهد از برجام عقب بکشد و تحریمها برگردند شرکتهایشان از قواعد تحریم مستثنی باشد.
وی همچنین گفت: این میتواند شامل یکسری معافیتها برای شرکتهای اروپایی باشد که در حال حاضر درگیر تجارت و سرمایهگذاری در ایران هستند، اولویت این اقدام همچنین محدود کرن شوک وارده به نفت در صورت برگشت احتمالی تحریمها خواهد بود.