داستان پوشک بچه از فیلمی در فضای مجازی شروع شد. پدری که می‌خواست برای فرزند خود پوشک بچه بخرد اما با دو اتفاق تلخ مواجه شد، اول از همه نایاب شدن پوشک بود و دیگری افزایش چند برابری قیمت‌ها که شرایط خرید را برای تمام خانواده‌هایی که پوشک بچه می‌خرند، بسیار سخت می‌کند.
گزارشی از وضعیت این روزهای پوشک در بازار بعد از این مقدمه نوشته شده است: بعد از انتشار این فیلم، موجی از تقاضا برای خرید پوشک ایجاد شد و هر روز این کالا گران تر و نایاب‌تر شد و حتی احتکار از سوی برخی از بخش‌ها که خیلی‌ها آن را بر گردن توزیع‌کننده انداختند، هم صورت گرفت. بعد از آن دستمال کاغذی هم به سرنوشت پوشک بچه دچار شد.طبق آخرین گفت‌وگوها با مسئولان بخش سلولزی تا ۸ روز دیگر کمبود پوشک بچه و دستمال کاغذی به پایان می‌رسد اما مردم با قیمت ۱۰۰ و ۱۵۰ درصد بیشتر می‌توانند محصول مورد نیاز خود را خریداری کنند. در این میان مسئولان، مردم را به صرفه‌جویی تشویق کردند و گفتند مصرف روزانه ۳ پوشک بچه هم می‌تواند صرفه‌جویی برای این صنعت داشته باشد.
اما این موضوع از کجا شروع شد؟ قطعاً مانند خیلی از کالاها به گمرک می‌رسیم. صاحبان مواد اولیه پوشک بچه و دستمال کاغذی که بعد از ترخیص کالا باید پول کالای خود را پرداخت کنند، بیش از یکماه معطل ماندند تا دولت تکلیف ارز آنها را مشخص کند. این صنعت مانند سایر صنایع به‌دنبال ارز دولتی بود تا قیمت محصولاتش افزایش پیدا نکند اما چند روز پیش به آنها اعلام شد که مشمول ارز دولتی نیستند و باید سراغ ارز بازار آزاد بروند. بدین جهت اواخر هفته پیش تولیدکنندگان کالاهای خود را با ارز آزاد ترخیص کردند.
حال کارخانجاتی که مواد اولیه به دستشان رسیده، قرار است با سرعت موضوع تولید را دنبال کنند تا کسری بازار رفع شود. چند روز پیش نیز تولیدکنندگان محصولات سلولزی در انجمن صنایع سلولزی جلسه قیمت‌گذاری گذاشتند و بر مبنای ارز آزاد قیمت‌گذاری کردند که معلوم نیست چقدر دوام داشته باشد چرا که با افزایش قیمت ارز، مجدداً این گروه از صنعت خواستار افزایش قیمت می‌شوند. به هر ترتیب لیست قیمت این گروه از صنعت به سازمان حمایت ارسال شده است. آنگونه که تولیدکنندگان تصمیم‌گیری کردند قیمت محصولات سلولزی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند و از ۸ روز دیگر کمبودی در بازار وجود ندارد.
چه تعداد واحد تولیدی فعال است
وزارت صنعت اعلام کرده ۱۵۰ واحد تولیدی با ظرفیت ۲۸۰ هزار تن در زمینه پوشک بچه معمولی، پوشک کامل بچه، پوشک بزرگسال و.... فعالیت دارند. این در حالی است که انجمن صنایع سلولزی تعداد واحدهای فعال را ۱۰۰ واحد دانسته و میزان تولید پوشک را ۱۰۰ هزار تن عنوان کرده است. تناقض دیگری که در این صنعت وجود دارد به خبر ۱۰ اردیبهشت سال‌جاری بر می‌گردد. مسئولان این صنعت در بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی مواد شوینده، آرایشی، بهداشتی، سلولزی و ماشین‌آلات وابسته از خودکفایی در تولیدات خود صحبت کردند و خواهان ممنوعیت واردات محصولات سلولزی شدند. اما اکنون انجمن صنایع سلولزی یادآور شده است در مواد اولیه دستمال کاغذی وابستگی صددرصدی به واردات و ۸۰ درصدی در زمینه پوشک بچه وجود دارد.
پروین نباتی مدیرکل صنایع شیمیایی و سلولزی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفته است: با توجه به کیفیت محصولات تولیدی، میزان واردات محصولات سلولزی رقم قابل توجهی در گذشته نبوده و حداکثر ۲ درصد مصرف کشور از طریق واردات تأمین می‌شده است و صرفاً در سال ۱۳۹۵ سهم واردات از مصرف به حدود ۹ درصد رسید اما در سال ۱۳۹۶ این مقدار تعدیل شد. در سال‌جاری به‌دلیل گلایه‌هایی که تولیدکنندگان سلولزی داشتند و بر طبل خودکفایی کوبیدند، دولت واردات محصولات سلولزی را ممنوع کرد. بدین جهت هر گونه محصولی که در بازار وجود دارد قاچاق محسوب می‌شود.
دلایل کمبود پوشک در بازار
در مورد وضعیت پوشک بچه و سایر محصولات سلولزی که این روزها باعث نارضایتی مردم شده، با عباس فصیح خوشگرد رئیس انجمن صنایع سلولزی ایران مصاحبه‌ای داشتیم. او یک خبر خوب و یک خبر بد برای مصرف‌کنندگان صنایع سلولزی داشت. وی گفت: از ۸ روز دیگر بازار با کمبود محصولات سلولزی چون پوشک بچه، دستمال کاغذی و.... روبه‌رو نیست اما به خاطر آنکه واردات مواد اولیه این صنعت با ارز آزاد است مجبور به افزایش ۲ تا ۲.۵ برابری قیمت محصولات شدیم و البته این احتمال وجود دارد که با افزایش نرخ ارز مجدداً قیمت محصولات سلولزی گران شود. وی با بیان اینکه خمیر پالپ ماده اولیه تولید پوشک بچه به خاطر مشخص نبودن پرداخت ارز دولتی و آزاد در گمرک ماند (به مدت یک ماه) و کارخانجات با کمبود ماده اولیه روبه‌رو شدند، گفت: با مشخص شدن اینکه تولیدکنندگان صنایع سلولزی باید ارز آزاد دریافت کنند، ترخیص مواد اولیه صورت گرفت و اکنون کارخانجات تولید را شروع کردند. رئیس انجمن صنایع سلولزی گفت: در تولید دستمال کاغذی وابستگی صددرصدی (واردات خمیر سافت و هارد) و در پوشک بچه وابستگی ۸۰درصد (خمیر پالپ و پودر جاذب رطوبت) به واردات داریم.
وی درباره میزان تولید صنایع سلولزی افزود: هر ایرانی به طور متوسط سالانه ۲ کیلو و ۸۰۰ گرم مصرف صنایع سلولزی دارد که با واردات مواد اولیه تولیدکنندگان داخلی هیچ مشکلی در تأمین کالا ندارند. میزان تولید دستمال کاغذی در کشور ۲۰۰ هزار تن و پوشک بچه ۱۰۰ هزار تن است.
فصیح خوشگرد درباره احتکار پوشک بچه، تأکید کرد: احتکار کشف شده مربوط به برندهای خارجی بوده و این امر هیچ ارتباطی با تولیدکننده ایرانی ندارد. وی در ادامه از مردم خواست که در مصرف محصولات سلولزی چون پوشک بچه و دستمال کاغذی صرفه‌جویی کنند.
