سریال «پدر» آقازادگی را نقد می‌کند

مجموعه تلویزیونی «پدر» به تهیه‌کنندگی «حامد عنقا» و کارگردانی «بهرنگ توفیقی» مدتی است هر شب از شبکه دو سیما پخش می‌شود و در این مدت توانسته دوباره مخاطبان را پای تلویزیون بنشاند.

در این سریال جمعی از بازیگران جوان که «پدر» اولین تجربه تصویری آنها به شمار می‌رود نظیر سینا مراد و ریحانه پارسا با جمعی کارکشته نظیر مهدی سلطانی، مسعود فروتن و لعیا زنگنه همکاری می‌کنند. یکی از این بازیگران اصلی و کارکشته این سریال «مهدی سلطانی سروستانی» است که نقش پدری متفاوت را ایفا کرده است. البته خیلی‌ها معتقدند که او شباهت‌هایی با نقش «هاشم خان دماوندی» در مجموعه «شهرزاد» نیز دارد که البته بیشترین شباهت‌ها فقط به وجه پدر بودن هردوی آنها برمی‌گردد و خیلی در جزئیات ارتباط و شباهتی با هم ندارند. خاصه اینکه خاستگاه زمانی این دو پدر کاملا متفاوت است و همان‌طور که اشاره شد مهم‌ترین نقطه اشتراک آن پدر بودن البته با چاشنی مهر و عطوفت است. 

حالا این پدر (حاج علی تهرانی) در سریال «پدر» مشغول پدری برای یک عروس است. عروسی که او را دختر خود می‌داند و در این مسیر برایش از هیچ چیزی کم نمی‌گذارد. هرچند که جاهایی و قبل از ورود به متن داستان، حواشی برای دختر و پسر جوان در فضای مجازی و حتی این پدر که نماد یک پدر مؤمن و مذهبی بود پیش آمد و خیلی‌ها معتقد بودند این حجم از دینداری با بنز سواری و اصطلاحا زندگی لاکچری سنخیت ندارد، اما حالا همه مخاطبان دل به قصه داده‌اند تا ببینند که ماجرای این پدر دل شکسته به کجا می‌رسد.  درباره همه این موضوعات با «مهدی سلطانی»گپ‌وگفتی داشتیم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:

-در مدت زمان پخش سریال «پدر» با بازتاب‌های مختلفی روبرو بوده‌ام که البته همگی نشان از دیده شدن این سریال و توجه مردم دارد. در نخستین قسمت‌ها منتقدانی داشتیم که درگیر سوءتفاهمی شدند و احساس کردند کار ما سفارشی است؛ مثلا می‌خواهیم بگوییم هر کسی غیرمذهبی بد است و هرکس مذهبی خوب است هرکسی حجاب چادر دارد خوب و هر فرد غیرچادری بد است. در صورتی که اصلا اینگونه نبوده و نیست. اگر از ابتدا سریال را دنبال کرده باشیم،  متوجه می شویم که سریال «پدر» بیش از آنکه بخواهد مردم عادی را به سمت مذهب هدایت کند، اتفاقا می‌خواهد برخی مذهبیون را هدایت کند، آنها را از خواب غفلت بیدار کند و الگویی برای آنها باشد. به آنها بگوید اگر مذهبی هستید می‌توانید اینطور باشید و یا اینطور نباشید. کدام یک از اینها بهتر است؟ مذهبی مثل حاج علی یا مذهبی مثل داعش؟ دین‌داری که در این سریال معرفی می شود، صلح جویانه و صلح طلبانه و برگرفته از اسلام واقعی است.

- حاج علی آدم پولداری است و اصطلاحا پولش از پارو بالا می‌رود اما سریال «پدر» آقازادگی را نقد می‌کند. حاج علی می‌گوید من هرچه پول دارم که خودم هم آن را به دست آورد‌ه‌ام، مال خودم هست و اختیارش را دارم. قرار نیست به دست پسرم بدهم که به فرض آن را به عیاشی خرج کند. سریال «پدر» آقازادگی را نقد می‌کند. ما آقازادگی را در چه می‌بینیم؟ آقازاده‌ها کسانی هستند که از رانت‌ها و نفوذ پدرانشان برای رسیدن به جایگاهی که لیاقتش را ندارند استفاده می‌کنند. سریال «پدر» این موضوع را نقد می‌کند و با آن مخالف است. حاج علی انسان پولداری است که می‌گوید آقازادگی با این سیستمی که زیاد در جامعه خود می‌بینیم درست نیست.

-البته به مرور وقتی سریال جلوتر رفت، این سوءتفاهم‌ها برطرف و نقدهایی از این دست هم کمتر شد. این دسته از مخاطبان متوجه شوند که «پدر» سریال سفارشی نیست که یک قشر سیاسی خاص برای ساخت آن سرمایه‌گذاری کرده باشند. هدف این سریال الگوسازی است برای آدم‌هایی که طور دیگری به داستان‌های مذهبی نگاه می‌کنن و در حقیقت آنها را با اصل ماجرا آشنا می‌کند. 

 -خوشبختانه هرچه جلوتر می‌رویم تعداد منتقدان آن شکلی کمتر می‌شود و این موضوع نشان می‌دهد سریال مسیر خود را به خوبی طی می‌کند که صدای موافق و مخالف زیاد شنیده می‌شود. ما در سریال «شهرزاد» هم چلنج‌ها و درگیری‌‌هایی را داشتیم که بین منتقدان وجود داشت و اتفاقا زیاد هم داشتیم. عده‌ای موافق یک رویه بودند و با مخالفان آن رویه بحث و گفت‌وگو می‌کردند. به نظرم این اتفاقا یکی از ویژگی‌های موفقیت یک اثر هنری می‌تواند باشد.

-آقای توفیقی سال‌های سال به‌عنوان دستیار و برنامه‌ریز با کارگردان‌های خیلی خوبی همکاری کرده و حتی با این‌که خودش تعداد کارهای زیادی نساخته اما تجربه بسیار بالایی دارد. حتی به نظرم کمی هم دیر شروع کرده است. کارهایی که تا الان ساخته استاندارد و قابل قبول بوده‌اند. اهل تعامل و گفت‌وگو بودن، با اخلاق و قدرشناس بودن، جایگاه هر فردی را درست تشخیص دادن و بی احترامی نکردن به عوامل کار باعث می‌شود آدم احساس خوبی در همکاری با نفر مقابل خود پیدا کند.

-ما بازیگرها قسمت زیادی از عمرمان را مشغول کاری که بلد هستیم می‌کنیم و پشت صحنه کارها بخش مهمی از زمان زندگی ما را تشکیل می‌دهد؛ یک پشت صحنه ناآرام و پرتنش و بدون احترام و پرحاشیه می‌تواند به زندگی شخصی ما هم سرایت کند. خب وقتی در تجربه اولم پشت صحنه بسیار خوبی را در همکاری با آقای توفیقی تجربه کردم طبیعتا برای همکاری دوم تردید چندانی نداشتم. 

-متاسفانه در حال حاضر بسیاری از پروژه‌ها سالم نیستند. خیلی نمی‌خواهم وارد جزئیات شوم ولی سازندگانش به اثری که می‌سازند کاملا بیزینسی نگاه می‌کنند یا حتی مقاصد دیگری برای ساخت یک اثر دارند، ولی خوشبختانه شانس داشته‌ام در طول دوران کاری‌ام با این دست گروه‌ها کار نکنم، اینجا و در پدر گروهی که آقای عنقا و آقای توفیقی جمع کرده‌اند در شرایط کاری بسیار سالم، واقعا برای خلق یک محصول فرهنگی هنری تلاش می‌کنند، نه ایجاد یا بهره‌مندی از حاشیه‌ها! در بسیاری از پروژه ها به اثری که می‌سازند کاملا بیزینسی نگاه می‌کنند یا حتی مقاصد دیگری برای ساخت یک اثر دارند، ولی خوشبختانه شانس داشته‌ام در طول دوران کاری‌ام با این دست گروه‌ها کار نکنم، اینجا و در پدر گروهی که آقای عنقا و آقای توفیقی جمع کرده‌اند در شرایط کاری بسیار سالم، واقعا برای خلق یک محصول فرهنگی هنری تلاش می‌کنند، نه ایجاد یا بهره‌مندی از حاشیه‌ها‌.

-در آثار نمایشی متاسفانه معمولا شخصیت‌های پولدار، افراد بی‌دین و منفی هستند و اینطور جا انداخته شده که ثروت مناسبتی با دینداری ندارد در حالی که اصلا این طور نیست و این حسن سریال «پدر» است که از کلیشه‌های این چنینی فاصله گرفته است. ما در واقعیت هم در آدم‌های منفی ریش می‌بینیم، هم در آدم‌های مثبت. انسانها افکار متفاوتی دارند که صرفا با ریش و سبیل مشخص نشده است. بله آدم‌های مذهبی به خاطر به جا آوردن برخی شرعیات، ظاهرشان را بر اساس اعتقاداتشان درست می‌کنند اما پولدار بودن اگر از راه حلال باشد، به عنوان یک گناه در نظر گرفته نمی‌شود. اینکه آدم بتواند از راه حلال به ثروت مشروع برسد اتفاقا بسیار پسندیده است. چه بسا بتواند از آن ثروت استفاده کند و به دیگرانی که دستشان به دهانشان نمی‌رسد کمک کند به نظرم همین موضوع یکی از موارد بسیار مهم در دین ما هم هست که متاسفانه کمتر به آن توجه می‌شود. آدم‌های مذهبی بسیار آرام و صلح‌طلب و گشاده رو هستند، بسیار دوست داشتنی‌اند، براحتی ایثار می‌کنند، کلام خشنی ندارند، بد کسی را نمی‌خواهند، مهربانند، هر مسیری هم که می‌روند و کاری که انجام می‌دهند درست و سالم است و به کس دیگری آزار نمی‌رسانند و سریال پدر تلاش می‌کند این جور آدم‌های مذهبی را نشان دهد و امیدوارم در این مسیر موفق عمل کرده باشیم.