\
بخشنامه جدید پوشش یکسان مدارس، از مدتی قبل ابلاغ شد و در حال حاضر بسیاری از اولیا، سفارش لباس فرزندان خود را دادند و در آستانه تحویل لباس فُرم فرزند خود هستند یا آن را تحویل گرفتند. با توجه به احتمال سوء استفادههایی که هرساله از این موضوع میشد و همچنین با توجه به فرصت جدیدی که این بخشنامه در اختیار واحدهای تولیدی کوچک قرار داد، به اتاق معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان رفتیم تا نکات برجسته این بخشنامه و همچنین سازوکار اعمال نظارت بر اجرای آن را از وی جویا شویم.
به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش مازندران؛ متن گفتگو با «محمد شعبانی» را در ادامه می خوانید:
• سابقه پوشش در مدارس و تنظیم بخشنامه مربوط به این موضوع را تشریح کنید؟
به نام خدا و ضمن تشکر از شما اولین نکتهای که لازم میدانم در خصوص طرح پوشش یکسان مدارس بگویم این است که این طرح بهخاطر آثار مثبت تربیتی که دارد، در تمام کشورهای دنیا مرسوم است. اما در سال 93 و زمانی که ما مسئولیت را در اداره کل آموزش و پرورش بهدست گرفتیم حدود 30 درصد مدارس پوشش یکسان داشتند. با بررسیهایی که انجام شد دریافتیم با توجه به اینکه خانواده دانشآموزان شرایط مالی یکسانی ندارند و همچنین از نظر فرهنگی نیز با هم تفاوت دارند، همه اینها موجب شد شاهد نوعی بینظمی در این بخش بودیم و برخی دانشآموزان فکر میکردند هر لباسی را میتوانند بپوشند، ضمن اینکه برخی که شرایط اقتصادی بدی داشتند درمعرض آسیب روحی قرار میگرفتند.
همه این موارد موجب شد بحث یکسانسازی پوشش مدارس در سال 94در دستور کار قرار گرفت. در این سال ما تلاش کردیم دست به یک کار بزرگ بزنیم و دستورالعمل پوشش یکسان را در استان طراحی کردیم. با این دستورالعمل، چند کار بزرگ اتفاق افتاد، اول اینکه ما تولیدیهای خوب را شناسایی کردیم و دومین کار ما حاکم کردن یک نظم و انتظام مالی بود که جلوی فشار اقتصادی را به خانوادهها گرفتیم چون برخی تولیدیها، تنها به فکر سود و انتفاع شخصی بودند. در بحث رنگبندی هم تلاش کردیم وارد شویم و رنگهایی که از نظر روانشناسی، آرامبخش بود را انتخاب کردیم، کاهش هزینهها یکی دیگر از مواردی بود که بر انجام آن اصرار داشتیم و با اجرای این بخشنامه، در واقع سیاستهای کلان استانی را اجرا کردیم.
• در مسیر اجرای این بخشنامه، مخالفت هم صورت گرفت؟
بله با مقاومتهای بسیاری مواجه شدیم هم از سوی تولیدکنندگانی که بازار را در انحصار خود داشتند، سفارش چندین مدرسه را برای خود برمیداشتند و امکان رقابت برای واحدهای کوچکتر نبود، و هم از سوی برخی مدیران نیز مخالفت هایی صورت گرفت اما ما تلاش کردیم با تدوین یک قانون جامع و مانع، کاری کنیم که همه سود کنند. این شروع کار ما بود و تا امروز تلاش کردیم نواقص را مرتفع سازیم. امسال که سال 97 است «دستورالعمل جدید» را با هماهنگی دستگاههای نظارتی سازمان بازرسی تدوین کردیم که دقیقترین بخشنامه پوشش یکسان است.
• دستورالعمل جدید که براساس تجربه اجرای بخشنامه قبلی است، چه ویژگیهایی دارد؟
در این بخشنامه بر نظر شورای مدرسه و انجمن اولیا تأکید بیشتری شد، در حقیقت تمرکز تصمیمگیری از مدیر مدرسه گرفته شد. یعنی شورای مدرسه باید در انتخاب نوع تولیدی نقشآفرینی کند و تولیدی را انتخاب کند که صاحب سبک باشد، کار را در موعد مقرر تحویل دهد، جنس خوبی را انتخاب کند. همچنین «کارگروهی» دقیق که شهرستانی و با مسئولیت رییس آموزش و پرورش است، پیشبینی شد که نماینده صنف و نماینده خیاطان در آن حضور دارند و در خصوص رنگ، جنس و طرح همه بررسی میکند و همچنین برحسب ظرفیت یک تولیدی سفارش کار میدهد و براین اساس ممکن است به یک کارگاه پنج مدرسه و به کارگاهی دیگر چهار مدرسه بدهد.
• از نگاه شما نقطه برجسته این بخشنامه جدید چیست؟
مهم ترین اثر بخشنامه جدید، شفّافیّت مالی است به این معنا که تمام مسائل درآمدی مربوط به این البسه شفاف شد و امکان تخلف یا سوء استفاده را به صفر رساندیم. در این خصوص لازم میدانم توضیح دهم «کارگروه» مبلغ را نهایی میکند و از دو نرخی کردن پوشش در یک شهرستان، ممانعت به عمل میآورد، این درحالی است که سابقاً شاهد چندنرخ در یک شهرستان بودیم که ضعف بزرگی بود. همچنین سازوکاری ترتیب داده شد که بخشی از درآمد تولیدی، بهعنوان کمک به مدرسه و مشارکت، به حساب مدرسه واریز شود و این مبلغ نیز صرف برنامههای فرهنگی و تربیتی مدرسه میشود و ما براین مساله نظارت داریم که این رقم صرف امور دیگر نشود.
• این مبلغ را خانواده به مدرسه میدهد یا از جیب خانواده کسر میشود؟
نه به هیچ وجه. این رقم از سود تولیدی کسر میشود، بهعنوان نمونه، تولیدی موظف میشود بابت هر یک سفارش، پس از تحویل کار، مبلغ دوهزار تومان یکجا به حساب مدرسه واریز کند.
• با توجه به تاکیدی که بر تولید داخلی میشود، این بخشنامه چه اندازه میتواند در این بخش مفید باشد؟
من این نوید را هم بدهم که کارگاههای کوچک خیاطی که بضاعت مالی اندکی داشتند و غالبا توسط زنان سرپرست خانوار اداره میشوند، با بخشنامه جدید از توان این کارگاهها نیز بهره گرفتیم در حالی که سابقاً این کارگاهها توسط تولیدیهای بزرگ به بیگاری گرفته میشدند یعنی کارگاه بزرگ سفارش کار را خود میگرفت و بین این کارگاههای کوچک، اصطلاحاً تکه تکه و پخش میکرد و در نهایت سود کلان را به جیب خود میزد. با این دستورالعمل و با اهرمهای نظارتی، این امور هم ساماندهی شد و رونقی به این کارگاهها نیز تزریق شد. در حال حاضر این کارگاههای کوچک هم مشروط براینکه کار را با کیفیت و در زمان مقرر تحویل دهند، مستقیم سفارش میگیرند.
• این بخشنامه برای مددجویان کمیته امداد و خانوادههای بیسرپرست، بندِ حمایتی دارد؟
بله. این هم ازجمله مواردی است که در بخشنامه گنجانده شد و هم تولیدیها و هم مدیران موظّف شدند خانوادههای بیبضاعت و نیازمند را ببینند و بچههای بیسرپرست را درنظر داشته باشند. افزون بر آن اولیا هم دیده شدند به این معنا که اگر مادر دانشآموزی خیاط بود یا درجایی دیگر توانست این لباس را ارزانتر مهیا کند، کسی نمیتواند این خانواده را اجبار کند که حتما از همین تولیدی سفارش بگیرد یا اگر لباس دانشآموزی مرتّب بود، اجبار و الزامی بر گرفتن لباس جدید ندارد تمام این موارد در بخشنامه آمد و همه چیز لحاظ شد تا حداکثر حمایت از خانوادهها بهعمل آید.
• موارد نظارتی بخشنامه جدید چگونه است؟
اجازه بدهید قبل از آن نکتهای بگویم. براساس بخشنامه مدارسی که تمایل به کت و شلوار دارند نیز باید جلسه انجمن که با حضور اولیا تشکیل میشود مصوبه داشته باشند و این موضوع را تایید کند و نارضایتی نباشد. اگر مدرسهای هرکدام از این موارد را نادیده بگیرند حتما برخورد میکنیم، اگر مدیر مدرسه بدون اجازه و هماهنگی با اولیا چنین تصمیمی گرفت، تخلف کرده و با او برخورد میشود.
نظارتهای اعمال شده هم بسیار بود تا امروز که در مرداد هستیم نظارتهای محسوس و نامحسوس داشتیم تخلفاتی نیز گزارش و مورد بررسی قرار گرفت، تلاش شد بخشنامه جامع و مانعی تنظیم شود که این کار را کردیم سپس با دقت این بخشنامه را اجرا کردیم و یک برنامه دیگری که برای نخستین بار در کشور در نظر داریم انجام دهیم نظرسنجی از دانشآموزان و اولیا در خصوص کیفیت کار و لباس است این کار در مهرماه انجام میشود و تولیدیهای برتر و مدیرانی که خوب کار کردند را مورد تشویق قرار خواهیم داد.
درخصوص حمایت از تولید داخلی لازم میدانم یادآور شوم در راستای حمایت از تولید ملی که شعار مقام معظم رهبری است و همچنین درخصوص حمایت از تولید استانی برنامه داریم تولیدیهایی که خوب کار کردند را نیز به شورای اشتغال استان معرفی کنیم تا توسط استاندار مورد تشویق قرار بگیرند.
• پوشش این طرح در استان چند درصد است؟
بله. هرشهری تولیدیهای خاص خود را دارد که سفارش مدارس شهر خود را میگیرد که درحال حاضر حدود 60 درصد مدارس از این خدمات بهره گرفتند و تلاش داریم در سال آینده این آمار را به 80 درصد برسانیم و این امر شامل تمام مدارس اعم از دولتی و غیردولتی میشود و تمام مدارس غیرانتفاعی نیز مشمول این بخشنامه میشوند.
شعبانی در خاتمه از خانوادهها خواست آگاهی خود را در خصوص بخشنامههایی که مربوط به دانشآموزان است افزایش دهند همین بخشنامه مربوط به پوشش یکسان را اگر ولی دانشآموز بخواند احساس غرور میکند به این دلیل که حق دانشآموز و خانوادهها را بهتمامه لحاظ کردیم.