به گزارش استنادنیوز؛ اکبر ترکان در دوازدهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک با اشاره به موضوع تحریم‌ها و سابقه اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان در طول سنوات گذشته اظهار کرد: در دوران جنگ تحریم‌های آمریکا علیه ایران بسیار جدی بود، ولی در عین حال با توجه به شرایط فضای دنیا، راه‌حل‌های زیادی برای مدیران کشورمان در مقابل این تحریم‌ها وجود داشت. مثلا شما شاهد بودید که در دوران جنگ و در شرایطی که جنگنده اف ۱۴ تنها در اختیار نیروی دریایی ایالات متحده و نیروی هوایی ایران بود، ما علیرغم تحریم‌های جدی آمریکا می‌توانستیم قطعات این هواپیما را تامین کنیم یا حتی هلیکوپتر‌های کبری که در اختیار آمریکا، رژیم صهیونیستی و ایران بود نیز شرایط مشابه بود و قطعات این هلیکوپتر‌ها به دست ما می‌رسید لذا تحریم‌ها علیرغم جدیت آمریکا در اعمالشان علیه ایران به واسطه شرایط جهانی، به گونه‌ای بود که راه حل‌هایی برای مقابله با آن‌ها وجود داشت.
در شرایط فعلی تحریم‌ها سخت‌تر و پیچیده‌تر شده است
مشاور عالی رئیس جمهور ادامه داد: در طول این مدت هر چه جلوتر رفتیم کنترل‌ها سخت‌تر شد و امروز در شرایطی قرار داریم که یک کانتینر زمانی که در حال بارگیری بر روی یک کشتی است کاملا مشخص است که محتویات آن چیست و همه می‌توانند نسبت به محتویات آن دسترسی داشته باشند لذا در این شرایط، تحریم‌ها سخت‌تر و پیچیده‌تر از ادوار گذشته است.
ترکان گفت: در شرایط امروز کشور برای آنکه ببینیم چه کاری در مقابله با تحریم‌های آمریکا می‌توانیم انجام دهیم و چه راه‌هایی پیش روی ماست باید پیش از هر چیز وضعیت خود را ارزیابی کنیم.
نرخ رشد اقتصادی کمتر از پیش‌بینی‌هاست
وی درخصوص وضعیت اقتصاد کشور در شرایط فعلی خاطر نشان کرد: متاسفانه امروز وضعیت نرخ رشد اقتصادی کشور ما پایین و کمتر از پیش‌بینی‌هاست و در حوزه اشتغال نیز با مشکل نرخ بیکاری بالا مواجهیم و ۳.۵ میلیون بیکار آماده ورود به بازار اشتغال هستند؛ این در حالیست که اگر ما با تمام ظرفیت‌های خود برای ایجاد اشتغال در کشور تلاش کنیم، قادریم سالانه حدود ۷۰۰ هزار شغل را ایجاد کنیم، ولی این میزان حلقه اشتغال به هیچ وجه با میزان متقاضیانی که سال به سال منتظر ورود به بازار کار هستند و هر ساله نیز به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود به هیچ وجه همخوانی ندارد.
فشار تحریم‌ها به صادرات نفت، پتروشیمی، حمل و نقل و فلزات اساسی وارد می‌شود
ترکان اضافه کرد: علاوه بر این تحریم‌ها فشار سنگینی به صادرات نفت، پتروشیمی، کشتیرانی، حمل و نقل و حتی فلزات اساسی مورد نیاز ما وارد می‌کند و در داخل نیز با چالش بزرگ نظام بانکی مواجهیم و علیرغم علاقه‌مندی همه دولتمردان به سرازیر کردن نقدینگی به سمت تولید، نقدینگی و سرمایه به سمت جایی می‌رود که نرخ بازگشت سرمایه در آنجا بالاست.
بانک‌ها سالانه ۱۳ درصد پول خلق می‌کنند
مشاور عالی رئیس جمهور افزود: متاسفانه در شرایط فعلی شاهد چالش جدی بین بازار پول و سرمایه هستیم و در بازار سرمایه نرخ بازگشت سرمایه به مراتب پایین‌تر از بازار پول است. به عنوان مثال بانک‌ها به طور رسمی سالانه ۲۰ درصد به سپرده‌ها سود می‌دهند، ولی یک سوال وجود دارد که آیا بانک‌ها قادرند ۲۰ درصد سود از این سرمایه‌ها خلق کنند یا خیر؟ این در حالیست که بر اساس گفته آقای سیف رئیس سابق بانک مرکزی، بانک‌ها از این سرمایه‌ها تنها ۷ درصد سود خلق می‌کنند و مابقی سودی که به سپرده‌ها می‌دهند را از محل خلق پول تامین می‌کنند.
وی گفت: در چنین شرایطی بدیهی است که باید ترازنامه‌های بانکی منفی شود، ولی بانک‌ها برای پوشاندن این طرازنامه‌های منفی، دارایی‌های خود را به صورت غیرواقعی ارزیابی و طوری وانمود می‌کنند که انگار ضرری متوجه آن‌ها نشده است.
نرخ سود صنعت در بهترین حالت ۱۰ تا ۱۴ درصد است
ترکان افزود: در چنین شرایطی وقتی بازگشت سرمایه در سپرده‌های بانکی به این میزان بالاست و در صنعت نرخ سود در بهترین حالت ۱۰ تا ۱۴ درصد است، طبیعی است که سرمایه‌گذار پول خود را به جای سرمایه‌گذاری در صنعت در بانک‌ها قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه خلق پول غیرواقعی باعث رشد نقدینگی در کشور شده تصریح کرد: در ابتدای دولت یازدهم، میزان نقدینگی در کشور ۶۰۰ هزار میلیارد تومان بود، ولی ابتدای امسال نقدینگی کشور به رقم ۱۶۵۰ هزار میلیارد تومان رسید و این یعنی ۳ برابر شدن نقدینگی کشور.
وی تاکید کرد: در شرایطی که تولید ناخالص ملی کشورمان به مراتب کمتر از رشد نقدینگی است این شرایط نمود خود را در افزایش قیمت‌ها و به خصوص افزایش قیمت ارز نشان می‌دهد و حتی در شرایطی که ما با ابزار‌های سیاسی و تزریق میلیارد‌ها دلار در بازار سعی در به عقب انداختن رشد قیمت ارز در بازار داریم، می‌بینیم یک جایی این رشد نقدینگی اثر خود را در بازار ارز نشان می‌دهد و طبیعی است وقتی نقدینگی بالا رفت دیگر عصبانیت ما هم چاره‌ساز نیست.
روزانه معادل ۵.۴ میلیون بشکه نفت، انرژی در کشور مصرف می‌شود
ترکان چالش مصرف انرژی در کشور را یکی دیگر از چالش‌های پیش روی اقتصاد کشور دانست و گفت: در ابتدای دولت یازدهم روزانه ۶۱ میلیون لیتر سوخت در کشور مصرف می‌شد، ولی امروز شاهدیم مصرف روزانه به بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر رسیده است و به عبارتی جمع مصرف گاز و نفت روزانه کشور معادل ۵.۴ میلیون بشکه نفت است و جالب اینجاست که به اندازه این میزان مصرف انرژی، ثروت در کشور خلق نمی‌شود.
مشاور عالی رئیس جمهور ادامه داد: این شرایط کشور ماست و از طرف دیگر آمریکا تحریم‌هایی را اعمال کرده و به دنبال صدمه زدن به این کشور است؛ در چنین شرایطی باید چه راهکار‌هایی را مد نظر قرار داد؟
کاهش مصرف انرژی اولین راهکار مقابله با تحریم‌ها
وی با ارائه ۴ راهکار برای مقابله با تحریم‌ها گفت: اولین راهکار نقطه ضعف آخر ما یعنی مصرف بالای انرژی در کشور است؛ ما می‌توانیم این مصرف را کاهش دهیم یعنی اگر ۸۰ میلیارد دلار مصرف انرژی را بتوانیم به ۶۰ میلیارد دلار کاهش دهیم، توانسته‌ایم ۲۰ میلیارد دلار مصرف را کم کرده و این میزان پول را صرف خلق ثروت و اشتغال کنیم و این امر مسلما شدنی و قابل تحقق است چرا که در دنیا تجربیات زیادی همچون «اسکو» وجود دارد.
ترکان اضافه کرد: در شرایطی که مصرف انرژی خانگی ما به ازای هر متر مربع ۵۰۰ کیلووات ساعت در سال است، اروپا ۲۰۰ کیلووات ساعت به ازای هر متر مربع، انرژی مصرف می‌کند و هم اکنون نیز هدفگذاری آن برای کاهش این میزان به ۵۰ کیلووات ساعت است.
مشاور عالی رئیس جمهور ادامه داد: در حال حاضر شرکت‌های اسکو برای اصلاح مصرف انرژی در نقاط مختلف دنیا سرمایه‌گذاری می‌کنند و به ازای این سرمایه‌گذاری مثلا ۲ سال هزینه مصرف سابق انرژی را دریافت می‌کند.
صنعت ساختمان موتور محرکه اشتغال و تولید است
وی صنعت ساختمان را یکی دیگر از فرصت‌های پیش روی کشور دانست و گفت: صنعت ساختمان به دلیل آنکه کمترین وابستگی را به خارج از کشور دارد از بهترین فرصت‌های پیش روی ماست و این صنعت به واسطه ۱۴۰ رشته‌ای که به آن وابسته هستند می‌تواند موتور محرکه‌ای باشد برای بهبود وضعیت اشتغال و اقتصاد کشور؛ لذا شاید لازم باشد برای به حرکت درآوردن این موتور محرکه به سمت تحریک تقاضا برویم چرا که قدرت خرید مردم در بخش مسکن پایین آمده است.
ترکان گفت: در چنین شرایطی حتی اگر با منابع دولتی بتوانیم صنعت مسکن و ساختمان را به حرکت در بیاوریم اوضاع تغییر خواهد کرد.
مشاور عالی رئیس جمهور ادامه داد: به عنوان مثال در صنعت ساختمان، نیاز کشور به آزادراه‌ها نیز وجود دارد و باید اجازه دهیم سرمایه‌گذاران برای ورود به این صنعت و جذابیت آن، نرخ عوارض راه‌ها را تعیین کنند و این در حالیست که ما راه‌های دولتی جایگزین هم داریم و باید به سمتی حرکت کنیم که نرخ بازگشت سرمایه در بخش ساخت آزادراه‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد تا این بخش از صنعت ساختمان نیز به حرکت در بیاید.
دو دهک کم‌درآمد تبدیل به ۴ دهک شده‌اند و درآمد دهک‌های متوسط نصف شده
وی درخصوص سومین راهکار پیش روی کشور در شرایط فعلی گفت: موضوع گردشگری یکی از مهمترین راهکار‌های موجود در شرایط فعلی است و علیرغم اهمیت جذب گردشگران خارجی، گردشگری داخلی نیز می‌تواند بسیار مفید باشد. به عنوان مثال امروز شاهدیم که توزیع درآمد در دهک‌های جامعه به نسبت دهه‌های اخیر تغییر کرده است. یعنی قبلا دو دهک ضعیف، ۶ دهک متوسط و دو دهک ثروتمند در جامعه داشتیم، ولی الان این شرایط تغییر کرده و دو دهک فقیر، گسترش یافته و تبدیل به ۴ دهک شده‌اند و از آن سو ۶ دهک متوسط به ۴ دهک تقلیل یافته و آن هم در شرایطی که درآمد آن‌ها نصف شده و دو دهک پردرآمد نیز کماکان در جای خود قرار دارند.
ترکان افزود: در چنین جامعه‌ای که از فقر رنج می‌برد شما شاهد هستید که خودرو‌های میلیاردی در خیابان‌های آن تردد می‌کند لذا گردشگری داخلی می‌تواند به بهبود توزیع ثروت در جامعه کمک کند. چرا که به عنوان مثال مردم در شهرهای پردرآمد تمام سال خود را پس‌انداز می‌کنند تا در تعطیلات نوروز یا تعطیلات دیگر به شهرهای مختلف سفر کنند و این پس‌انداز را خرج کنند و این اتفاق یعنی انتقال ثروت در کشور که باعث چرخش مالی، داد و ستد و رونق اقتصاد در نقاط مختلف کشور می‌شود.
نخبگان چهارمین راهکار کشور در شرایط تحریم
مشاور عالی رئیس جمهور حوزه‌های دانش‌پایه و شرکت‌های دانش‌بیان را چهارمین راهکار در شرایط اقتصادی فعلی کشور دانست و گفت: مسئله خروج استعداد‌های برجسته گرچه تعداد کمی را در کشور شامل می‌شود، ولی موضوع مهمی است چرا که از میان یک میلیون و ۲۰۰ هزار دانش‌آموزی که سالانه وارد کلاس اول دبستان می‌شوند حدود ۸۰۰ هزار نفر دیپلم گرفته و از این تعداد ۵۰ هزار نفر در رشته‌هایی که پایه توسعه کشور هستند وارد می‌شوند و از این تعداد ۵ هزار نفر نخست این دانشجویان نخبگانی هستند که عصاره همه سرمایه‌ها و تلاش‌های ما بوده و نقش مهمی در کشور دارند؛ لذا اگر این ۵ هزار فرهیخته را از دست دهیم یعنی سرمایه کشور را از دست داده‌ایم؛ در چنین شرایطی آیا استخدام این فرهیختگان در دستگاه‌های دولتی مشکل را حل می‌کند؟! فکر نمی‌کنم. بلکه باید برای بهره‌مندی از این نخبگان شغل متناسب با توان و نخبگی این افراد را خلق کنیم و این موضوع تنها از توان شرکت‌های دانش‌بنیان بر می‌آید و این شرکت‌ها می‌توانند در شرایط تحریم ظرفیت‌های خلاقانه و نوآورانه را برای کشور ایجاد کنند.
