با گذشت بیش از یک ماه از شیوع ویروس کرونا در کشور، حالا سیستم بهداشت و درمان ایران با تلاش همهجانبه و مجاهدت همه نیروهایش، توانسته به شرایطی پایدار در پایش و غربالگری عمومی برای مقابله با این ویروس برسد. طی روزهای گذشته نیز دکتر نمکی وزیر بهداشت از متخصصان طب سنتی درخواست کرد تا به حوزه پیشگری و درمان ویروس کرونا وارد شوند.
در همین راستا، گروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ایران سامانه «نوبان» را برای کمک به مبتلایان یا افراد مشکوک به کرونا از طریق ارتباط با متخصصین طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ایران، راه اندازی کرده است.
خانم دکتر فاطمه اقبالیان مدیر گروه طب سنتی دانشکده طب ایرانی درباره این سامانه میگوید: با توجه به شیوع کرونا، سامانه تلفنی نوبان جهت دسترسی آحادجامعه به متخصصین گروه طب سنتی راه اندازی شده است.
دکتر اقبالیان افزود: در حال حاضر چند سامانه سراسری وجود دارد که کار غربالگری را انجام میدهد و افرادی که نیاز به ارجاع دارند را به سیستم بهداشت و درمان ارجاع میدهند تا ارجاعات غیرضرور مردم کاهش پیدا کند. سامانه ۴۰۳۰ هم اکنون این غربالگری را انجام میدهد.
طب سنتی، مکمل طب رایج است
رئیس گروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی با اشاره به علاقه بسیاری از مردم به رعایت دستورات طب سنتی و ضرورت ساماندهی این حوزه، گفت: «در سامانه ۴۰۳۰ این خلأ وجود داشت و کارشناسان این مرکز، در زمینه طب سنتی امکان مشاوره نداشتند. ما این سامانه را راهاندازی کردیم تا مردم بتوانند از دستورات طب سنتی نیز بهرهمند باشند. در این سامانه، همه پاسخدهندگان پزشک هستند و همه پروتکلهای غربالگری وزارت بهداشت رعایت میشود. ما ابتدا علائم اولیه کرونا را سوال میکنیم و اگر کسی مشکوک بود و نیاز به دریافت درمان دارویی و ارجاع به بیمارستان داشت، حتما ارجاع میدهیم. در صورتی که نیازی به ارجاع نداشته باشد، توصیهها و تدابیری که لازم است چه برای پیشگیری و یا در مراحل اولیه ابتلا که علائمی را دارند و باید در قرنطینه خانگی باشند، در کنار درمانهای طب جدید، ما داروهای طب سنتی را هم به آنها تجویز میکنیم. کلینیکهای مشخصی هم برای خدماترسانی و ارائه داروهای مورد نیاز به این افراد پیشبینی شده است.»
به گفته خانم دکتر اقبالیان، این سامانه به موازات و در کنار دیگر سامانههای وزارت بهداشت بوده و متخصصان طب سنتی، توصیهها و خدماتی را به مردم ارائه میکنند. این سامانه برای آن دسته از افراد راه اندازی شده است که در کنار طب جدید، بیشتر علاقهمند به دریافت توصیهها و درمانهای سنتی برای پیشگیری یا درمان ویروس کرونا هستند. در این سامانه با باورهای رایج و غلط درباره طب سنتی نیز مقابله میشود و تمام توصیهها طبق نظر متخصصان و پزشکان ارائه شده و مورد تأیید دانشگاه علوم پزشکی ایران است. تمام پاسخگوهای این سامانه نیز پزشکان متخصص طب سنتی دانشگاههای کل کشور هستند.
اقبالیان با بیان اینکه درمان همزمان با روشهای طب رایج و طب سنتی به کاهش همهگیری و بهبود سریعتر مبتلایان کمک میکند، افزود: در کشور چین بیش از ۹۰ درصد از بیماران کرونایی، در کنار طب رایج، درمان طب سنتی را هم دریافت کردند.
روغن بنفشه نقشی در پیشگیری یا درمان کرونا ندارد
وی درباره حواشی اخیر پیرامون طب سنتی و باورهای شکل گرفته در شبکههای مجازی و برخی اقدامات صورت گرفته در این حوزه گفت:
«بیماری همهگیر یا همهگیری از دوران قدیم هم وجود داشته، مانند حصبه و طاعون و ... در کتاب هم این بیماریها و همهگیریها ذکر شده و توصیههای درمانی مختلفی هم برای آنها آمده است. این توصیهها شامل پیشگیری هم هست از جمله اینکه در چه شرایط و مکانهایی شیوع و همهگیری بیشتر میشود یا در زمان همهگیری، باید در منازل ماند و توصیههای پیشگیرانه و درمانی دیگری که در این زمینه وجود دارد. بنابراین، گرچه بیماری با نام "کرونا" در کتاب (کتب مرجع طب سنتی) وجود ندارد، اما بیماریهای همهگیر از قدیم بوده و مبحث جدیدی نیست. متخصصان طب سنتی هم با این نگاه و براساس علائم این بیماری، تطبیق میدهند که این علائم مشابه کدام بیماریهاست و طبق آن تجویز و درمان را شروع میکنند.»
دکتر اقبالیان با رد ادعای ساخته شدن داروی کرونا در طب سنتی گفت: اینکه در طب سنتی چنین ادعایی شود که داروی درمان قطعی کرونا ساخته شده است، دروغ است و تا کنون نه در طب رایج و نه طب سنتی، چنین دارویی ساخته نشده است. داروها و درمانهایی که ما تجویز میکنیم همگی بر پایه مبانی طب سنتی و علائمی است که از این بیماری مشاهده میکنیم.
وی با رد تاثیر روغن بنفشه در درمان یا پیشگیری از کرونا گفت: روغن بنفشه جزو داروهایی است که میتواند در برخی افراد تب را کاهش دهد، اما قطعا در یک بیماری با پیچیدگی کرونا که به ریه و کلیهها حمله میکند و آنها را تحت تاثیر قرار میدهد، به هیچ عنوان نمیتواند به تنهایی موثر باشد. ما برنامههای جدیتری برای درمان داریم، از جمله درمانهای ضدویروس که مقالات علمی هم موجود است که اثرات آن را اثبات میکند.
شیوع عارضه سوء مصرف زنجبیل، سیاهدانه و سیر
اقبالیان با دستهبندی طب سنتی به دو گروه خوب و بد میافزاید: بین طب سنتی خوب و طب سنتی بد تفاوتهای وجود دارد و بسیاری از مطالبی که امروزه تحت عنوان طب سنتی یا اسلامی گفته میشود، در مخالفت و تضاد با مبانی طب سنتی ایرانی است و ضرر هم دارد. به عنوان مثال توصیه می کنند که مردم بطور روزانه زنجبیل و سیر مصرف کنند تا از کرونا در امان باشند. یکی از مبانی طب سنتی، مبانی مزاجی است. یعنی تجویز دارو به افراد مختلف براساس مزاجهایی که دارند باید صورت بگیرد و تجویز و توصیه به مصرف یک دارو با مزاج گرم - که در اینجا زنجبیل و سیر از حالت غذا خارج شده و دارو محسوب میشود - بطور مرتب، میتواند عوارض داشته باشد و ما در حال حاضر در کلینیکهای طب سنتی، با عارضه سوء مصرف (یا اُور دوز) و مصرف بیرویه سیر و زنجبیل و سیاه دانه روبرو هستیم و به کرّات بیماران با این عارضه به ما مراجعه میکنند.
وی هشدار داد: سوء مصرف این داروها، به عوارض بلند مدت از جمله آلرژیهای پوستی و تنفسی و تغییرات نامناسب در مزاج افراد منجر میشود. به همین دلیل کسانی که یک دارو را برای عموم مردم و بدون توجه به مزاج افراد توصیه میکنند، و آن را درمان قطعی هم میدانند، مطمئن باشید که هیچ مبنایی در طب سنتی نداشته و هیچ بویی از علم هم نبرده است و سلامت مردم را تهدید میکند.
توصیههای عام برای همه مردم در روزهای کرونایی
دکتر اقبالیان اما توصیههای عام برای عموم افراد در این روزها داشت که به گفته ایشان، معتدل المزاج است و غالب افراد جامعه میتوانند به آنها عمل کنند: استفاده از بعضی دمنوشها و غذاها برای تقویت سیستم ایمنی از جمله این توصیههاست. دمنوش رزماری، دمنوش سیب و به، استفاده از دمنوش آویشن و عناب جهت پاکسازی بدن، شربت لیمو (با لیموی تازه) بدن را در برابر حملات عوامل بیماریزا تقویت میکند، مصرف نارنج به عنوان چاشنی غذا هم موجب کاهش اضطراب ناشی از این بیماری میشود و هم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند.
استفاده از رب میوهها، از دیگر توصیههای دکتر اقبالیان برای این روزهاست: استفاده از رب به، رب سیب و رب انار برای تقویت معده، قلب و سیستم ایمنی بدن بسیار توصیه میشود. اینها همه توصیههایی است که همه افراد جامعه میتوانند استفاده کنند. در کنار آن، مصرف متعادل دارچین (به جز افرادی که به آن حساسیت دارند) برای عموم افراد نیز توصیه میشوند.