دولت «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در سال جاری به طور بیوقفه لفاظیهای خود درباره تهدید ادعایی ایران را شدت بخشیده است. اما از سوی دیگر، مقامات و کارشناسان نظامی بر این باورند که ارتش آمریکا از حضور خود در منطقه خلیج فارس کاسته و ناوها، هواپیماهای نظامی و موشکهای خود را عقب کشیده است.
بنا بر گزارش روزنامه «وال استریت ژورنال»، مقامات مطلع در خصوص استقرار ناوهای نظامی آمریکا گفتهاند، از زمانی که ناو «تئودور روزولت» در ماه مارس گذشته از خلیج فارس عازم اقیانوس آرام شد، هیچ یگان هواپیمابر آمریکایی جایگزین آن در منطقه نشده است و این طولانیترین زمان طی دو دهه اخیر است که هیچ ناو هواپیمابری به این منطقه اعزام نشده است.
این گزارش میافزاید: «ناوهای هواپیمابر آمریکایی تا همین اخیرا حضور دائمی در منطقه خلیج فارس داشتند و هزاران نفر و دهها هواپیمای نظامی و موشک و دیگر تجهیزات جنگی با خود همراه داشتند. اما آمریکا در مدت اخیر، این عدم حضور قابل توجه نیروی هوایی خود در منطقه را پر نکرده است».
علاوه بر این، مقامات ارشد نظامی آمریکا هفته گذشته به والاستریت ژورنال اعلام کردند، «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا نیز قصد دارد در ماه اکتبر در تلاش برای صفآرایی مجدد قابلیتهای نظامی آمریکا خارج از خاورمیانه و متمرکز ساختن آن به سمت چین و روسیه، دستکم ۴ سامانه موشکی «پاتریوت» را از اردن، کویت و بحرین خارج خواهد کرد.
این گزارش میافزاید: «این عدم همخوانی ظاهری میان برآوردها از تهدید ایران و وضعیت نظامی آمریکا در منطقه از عوامل مختلفی نشأت میگیرد که از جمله آن میتوان به تغییرات استراتژیک آمریکا و محدودیت تجهیزاتی که این کشور با آن مواجه است اشاره کرد. گزارش راهبرد امنیت ملی سال ۲۰۱۸ آمریکا بیشتر روی چین و روسیه به عنوان بزرگترین تهدیدات این کشور تمرکز دارد و محور آن دیگر ایران نیست. در عین حال، زمانبندی برنامههای پشتیبانی و بهروزرسانی تجهیزات نظامی آمریکا نیز بر در دسترس بودن هواپیمابرهای این کشور اثرگذار بوده و ارتش آمریکا در حال حاضر فاقد ناوها و دیگر تجهیزات مورد نیاز برای پرداختن به تمام تهدیدات امنیتی است».
بنا بر گزارش وال استریت ژورنال، «مقامات آمریکایی گفتهاند که منابع نظامی کافی برای مقابله با ایران و دیگر کشورها در اختیار دارند، اما تأیید کردهاند که ناوهای هواپیمابر و سامانههای موشکی پاتریوت نیز به عنوان نمایش قدرت [ارتش آمریکا]عمل میکند. تحلیلگران نظامی در خصوص عقب کشیدن بیش از حد این گونه تجهیزات نظامی آمریکا هشدار دادهاند.»
«مارک دوبوویتز» مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی که یک اندیشکده منتقد ایران در واشنگتن است، گفته، «نگرانی اصلی این است که رئیسجمهور آمریکا، یک شخصیت جدالطلب توئیتری به نظر میرسد. اگر این لفاظیها با یک تهدید موثق و قابل اتکا و حضور ملموس نیروهای نظامی آمریکایی پشتیبانی نشود، این خطر وجود دارد که ایران اینطور ارزیابی کند که پشت این لفاظیهای تند رئیسجمهور، یک سری احساسات غلوآمیز آمریکایی وجود دارد و خبری از شخصیت فولادین آمریکا نیست.»
این روزنامه آمریکایی در ادامه مینویسد: «حامیان دولت آمریکا گفتهاند، فشار تحریمها و لفاظیهای آمریکا، انواع بازدارندگی هستند که میتوانند ایران را به سمت گفتگو سوق دهند، درست همانند راهبرد رئیسجمهور آمریکا در قبال کره شمالی. «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید هفته گذشته گفته بود که واشنگتن انتظار «تغییرات گسترده» در رفتار ایران را دارد».
بنا بر این گزارش، پنتاگون اعلام کرده که ناو هواپیمابر کافی برای اعزام همزمان به خاورمیانه، اروپا و آسیا در اختیار ندارد و به دلیل فرایند تعمیرات در سال جاری تعداد کمتری از آنها در دسترس بودهاند و ناوهای فعال نیز در حال اعزام به سمت اقیانوسهای اطلس و آرام هستند. علاوه بر این، از میان یازده گروه هواپیمابر آمریکایی، صرفا دو گروه «کارل وینسون» و «هری اس. ترومن» کل سال در اختیار ارتش آمریکا بودهاند. حتی زمانهایی در سال جاری میلادی بوده که ارتش آمریکا هیچ ناو هواپیمابری در اختیار نداشته است.
بر اساس این گزارش، مقامات نیروی دریایی آمریکا علاوه بر این تأیید کردهاند که با تغییرات اهداف راهبردی و مسائل مربوط به تعداد نیروها و حفظ و نگهداری تجهیزات مواجه هستند. «گرگ هیکس» رئیس اطلاعات نیروی دریایی آمریکا گفته است: «فضای امنیتی جهانی ما تغییر کرده و ما در عصر رقابت قدرتهای بزرگ قرار گرفتهایم... به منظور رقابت در این فضای جدید، ما نیازمند ارتقاء قابلیتهای دریایی هستیم».
«برایان کلارک» عضو ارشد مرکز ارزیابیهای راهبردی و بودجهای که استقرارهای نیروهای نظامی آمریکا را در نقاط مختلف جهان تحت نظر دارد، گفته است که طبق گزارش دفتر حسابرسی دولت آمریکا که در سال ۲۰۱۵ میلادی منتشر شد، ارتقاء تجهیزات مورد نیاز نیروی دریایی آمریکا حدود ۲۳ سال زمان نیاز دارد.
وی همچنین گفته است، انتظار میرود که کمبود ناوهای هواپیمابر فعال آمریکا و تجهیزات مورد نیاز نیروی دریایی این کشور حدود دو سال دیگر نیز ادامه داشته باشد و مقامات آمریکایی اگرچه در محافل خصوصی خود به این امر اذعان داشتهاند، اما از مطرح کردن آن به صورت عمومی خودداری میکنند تا این مسئله بازتاب گستردهای در اذهان عمومی نداشته باشد.